Bezpieczeństwo w sieciach MQTT – co musisz wiedzieć, zanim podłączysz kolejne czujniki

30.7.2025

Wraz z rozwojem Przemysłu 4.0 i integracją tysięcy czujników w halach produkcyjnych na znaczeniu zyskują lekkie i skalowalne protokoły komunikacyjne. Jednym z najczęściej wybieranych jest MQTT (Message Queuing Telemetry Transport). Z pozoru prosty i niezwykle wydajny, w rzeczywistości niesie ze sobą poważne wyzwania w zakresie cyberbezpieczeństwa. W dobie rosnącej liczby ataków na infrastrukturę przemysłową warto zadać sobie pytanie – czy Twoja sieć MQTT jest odpowiednio chroniona?

Powiązane firmy

MQTT – siła prostoty, ale też ryzyka

MQTT to protokół oparty na architekturze typu publish/subscribe, zaprojektowany z myślą o urządzeniach z ograniczonymi zasobami. Doskonale sprawdza się w środowiskach przemysłowych, gdzie potrzebna jest szybka wymiana danych między wieloma czujnikami, sterownikami i systemami nadrzędnymi. Dzięki prostocie i niskim wymaganiom zasobowym, MQTT umożliwia szybkie wdrażanie systemów monitoringu i sterowania.

Ale ta prostota ma swoją cenę. W domyślnej konfiguracji MQTT nie oferuje szyfrowania transmisji, uwierzytelniania użytkowników ani kontroli dostępu do tematów (topics). W praktyce oznacza to, że każdy, kto zna adres brokera MQTT, może podsłuchiwać, publikować lub subskrybować dowolne dane w systemie – a to prosta droga do kompromitacji infrastruktury przemysłowej.

Typowe zagrożenia w sieciach MQTT

W zakładach produkcyjnych czy sieciach Smart Grid zagrożenia związane z MQTT mogą mieć realny wpływ na bezpieczeństwo procesów. Wśród najczęstszych można wymienić:

Podsłuchiwanie transmisji – brak szyfrowania umożliwia przechwycenie danych przesyłanych przez czujniki – mogą to być informacje o stanie maszyn, temperaturze, ciśnieniu czy inne dane operacyjne.
Nieautoryzowany dostęp do brokera – bez odpowiednich mechanizmów uwierzytelniających osoba z zewnątrz może uzyskać pełny dostęp do systemu.
Ataki DoS/DDoS – złośliwe oprogramowanie może zalać brokera nadmiarem zapytań, uniemożliwiając wymianę danych w czasie rzeczywistym.
Fałszywe dane – atakujący może wstrzykiwać do systemu spreparowane komunikaty, wpływając na działanie sterowników PLC czy wywołując nieprawidłowe alarmy.

W efekcie może dojść do zakłócenia ciągłości produkcji, uszkodzenia urządzeń, a nawet zagrożenia zdrowia i życia ludzi.

Jak się zabezpieczyć?

Podstawowym krokiem jest wdrożenie dobrych praktyk w zakresie konfiguracji i zarządzania brokorem MQTT. Oto kluczowe zalecenia:

Szyfrowanie transmisji (TLS): MQTT w wersji „secure” (MQTTS) wykorzystuje protokół TLS do szyfrowania komunikacji – to fundament ochrony przed podsłuchem.
Uwierzytelnianie użytkowników i urządzeń: Każdy klient MQTT powinien mieć przypisany unikalny login i hasło. W bardziej zaawansowanych scenariuszach można stosować certyfikaty.
Segmentacja sieci: Ruch MQTT powinien być odseparowany od pozostałej infrastruktury IT – np. przez VLAN-y lub firewalle.
Monitoring i analiza anomalii: Systemy detekcji powinny analizować wzorce ruchu i identyfikować podejrzane działania, takie jak wzrost liczby publikacji z jednego źródła czy nagłe zmiany parametrów.

Jak system 5gSTAR pomaga zabezpieczyć transmisję MQTT?

Właśnie z myślą o takich zagrożeniach powstał system 5gSTAR – innowacyjna platforma do monitorowania i przeciwdziałania zagrożeniom w sieciach 5G oraz przemysłowych sieciach SCADA i MQTT. W ramach projektu opracowano specjalistyczne detektory anomalii, które można zintegrować z istniejącymi sieciami przemysłowymi i systemami telemetrycznymi.

Dzięki zastosowaniu Elastic Stack (Elasticsearch, Logstash, Kibana) dane z sieci MQTT mogą być w czasie rzeczywistym analizowane pod kątem bezpieczeństwa, a operator otrzymuje przejrzysty interfejs do wizualizacji potencjalnych incydentów. W razie wykrycia zagrożenia – np. nadmiernej liczby publikacji z jednego urządzenia – system może uruchomić procedury mitygacyjne, np. automatyczne zablokowanie źródła ruchu.

Rozwiązania 5gSTAR wspierają także tworzenie prywatnych sieci 5G w modelu edge computing – co dodatkowo zwiększa niezależność i bezpieczeństwo całej infrastruktury przemysłowej.

Podsumowanie

Protokół MQTT zrewolucjonizował komunikację w Przemyśle 4.0, ale jego zastosowanie bez odpowiednich zabezpieczeń może przynieść więcej szkody niż pożytku. Przed podłączeniem kolejnych czujników warto zastanowić się, czy nasza infrastruktura sieciowa jest gotowa na nowe wyzwania. Integracja systemów detekcji zagrożeń, takich jak 5gSTAR, może być kluczowym elementem strategii cyberbezpieczeństwa w zakładach przemysłowych.

Nie chodzi już o to, czy dojdzie do próby ataku – pytanie brzmi: czy będziesz na nią gotowy?

Chcesz zabezpieczyć własną sieć MQTT? Skontaktuj się z zespołem 5GSTAR i poznaj narzędzia dopasowane do potrzeb Twojego zakładu.

Grandmetric Sp. z o.o.
ul. Metalowa 5
60-118 Poznań
tel.: 61 271 04 43
e-mail: info@grandmetric.com
www.grandmetric.com

Artykuł sponsorowany Grandmetric

Materiał firmowy

więcej

Grandmetric Sp. z o.o.

GRANDMETRIC to polska spółka, która zapewnia firmom prawidłowe działanie systemów IT i zabezpiecza je najlepszymi na rynku rozwiązaniami. Nasze usługi to dostarczanie wydajnych i energooszczędnych technologii wspierających działalność firm produkcyjnych na każdym etapie ich rozwoju.

Projektujemy i wdrażamy infrastrukturę IT, zapewniamy bezpieczeństwo danych i skuteczne systemy ich odzyskiwania. Przy rosnącej liczbie ataków cybernetycznych ta ochrona to jedyny sposób, żeby firmy nie straciły reputacji i dorobku.

Nasi eksperci projektują rozwiązania, dostarczają sprzęt, konfigurują i zarządzają infrastrukturą. Dlatego klienci nie muszą mieć wielkich działów IT, by zwiększać swoje bezpieczeństwo. Mamy też wieloletnie doświadczenie w pracy w różnorodnych obiektach takich jak hale produkcyjne, magazynowe czy centra dystrybucyjne na terenie całego kraju.

Dzięki partnerstwom z wiodącymi producentami: Cisco, VMWare, Xopero, Microsoft czy Amazon możemy oferować doskonałej klasy sprzęt i licencje w konkurencyjnych cenach