Szybkozłącza stosowane w przetwórstwie tworzyw sztucznych, przeznaczone do cieczy, powietrza, olejów
i gazów, znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie wymagane są małe wymiary, niezawodność, szybkość realizacji procesów oraz bezpieczeństwo pracy. W firmach produkcyjnych ważnym elementem stało się m.in. skracanie przestojów maszyn - takim przestojem jest choćby zatrzymanie wtryskarki podczas wymiany formy. Szybkozłącza są idealnym elementem skracającym ten czas – zatem choć tak niewielkie, mogą być czynnikiem przynoszącym realne oszczędności dla przedsiębiorstwa. Szybkozłącza do termoregulacji możemy podzielić na dwie grupy – złącza bez zaworów odcinających (tzw. wolnoprzelotowe) oraz złącza z zaworami odcinającymi.

Liczy się budowa
Istotnym aspektem budowy szybkozłączy jest materiał, który został zużyty do ich produkcji. Większość złączek tego typu jest wykonanych z czystego mosiądzu, który jest materiałem miękkim i łatwo może się odkształcać w przypadku chociażby uderzenia twardym przedmiotem. Przykładowo szybkozłącza Stäubli serii RPL są wykonane z mosiądzu pokrytego niklem w celu zwiększenia wytrzymałości mechanicznej. Elementy pracujące (kulki i sprężynka w zamku) są wykonane ze szlachetnej stali nierdzewnej. Aby zapobiec wyrabianiu się zamka (stalowe kulki mogą spowodować szybkie odkształcenie bieżni w elemencie współpracującym wykonanym z czystego mosiądzu), bieżnia jest specjalnie utwardzana.

Równie ważnym aspektem jest typ uszczelnienia. Ponieważ uszczelnienia czołowe szybko się niszczą, a ich wymiana jest utrudniona lub wręcz niemożliwa, stosuje się uszczelnienia obwodowe. Ich zaletą jest dużo dłuższa żywotność, gdyż nie są tak wrażliwe na drgania podczas pracy maszyny, oraz łatwość wymiany o-ringu uszczelniającego. Uszczelnienia mogą być wykonane z nitrylu (maks. temp. pracy 90°C) lub FPM-u (viton – maks. temp. pracy 200°C). Dużą zaletą złącza RPL jest możliwość zabudowania gniazda na równo z powierzchnią formy, co minimalizuje ryzyko mechanicznego uszkodzenia gniazda w czasie transportu formy lub jej obsługi. Szybkozłącza serii RPL występują
w trzech średnicach przepływu – 6, 8 i 12 mm. Gniazda tych złączy są wyposażone w gwinty calowe wewnętrzne i zewnętrzne oraz metryczne zewnętrzne. Dodatkowo, gwinty calowe zewnętrzne są preteflonowane
i nie ma potrzeby ich dodatkowo uszczelniać. Występują również wersje przedłużane – o długości nawet 250 mm – oraz mostki stałe, wystające poza obrys formy jedynie na 43 mm. W opcji są kolorowe pierścienie identyfikacyjne dla rozróżnienia obiegów zimnej i ciepłej wody lub wejścia/wyjścia. Maksymalne ciśnienie pracy to 10 barów.

Złącza z zaworem odcinającym
Szybkozłącza serii RMI mogą być wyposażone w zawory – po stronie wtyku oraz po stronie gniazda. Żeńska strona RMI jest montowana na wężach zasilających, a więc jest narażona na mechaniczne uszkodzenia. Dlatego też w konstrukcji złącza zastosowano stalową tuleję, która służy do rozpinania złącza oraz chroni je przed zniszczeniem. Ponieważ wtyki RMI są montowane na formie, a więc są mniej narażone na uszkodzenia, zostały wykonane z poniklowanego mosiądzu. Bieżnia, po której toczą się kulki zamka (wykonane ze stali nierdzewnej), została specjalnie wzmocniona, aby zamek się nie wyrabiał. Wtyki szybkozłącza RMI są dostosowane do zabudowania na równo z powierzchnią formy. Jest to bardzo ważne, gdyż w czasie transportu formy lub jej obsługi redukujemy do zera możliwość mechanicznego uszkodzenia wtyku. Kolejną opcją są kolorowe pierścienie identyfikacyjne – czerwone i niebieskie – dla rozróżnienia obiegów zimnej i ciepłej wody lub wejścia/wyjścia, dostępne dla rozmiarów 20, 25 i 37 mm. Uszczelnienia obwodowe są wykonane z FPM-u (viton) lub z FFKM-u (perfluoroelastomer), co pozwala na pracę
w temperaturze nawet 250°C. Seria RMI występuje w rozmiarach od 6 do 37 mm, a maksymalne ciśnienie pracy wynosi 16 barów.

Złącza bezwyciekowe
Złącza bezwyciekowe serii CBI wyposażone są w zawory o płaskich powierzchniach styku, co całkowicie eliminuje wyciek medium z obwodu. Zapewnia to czystość stanowiska pracy oraz zapobiega ubytkowi oleju/wody z maszyny. Jest to również bardzo ważne w przypadku, gdy medium ma wysoką temperaturę. Stosując szybkozłącza CBI, całkowicie eliminujemy ryzyko oparzenia podczas operacji podłączania/rozłączania. W zależności od uszczelki mogą one pracować w temperaturze nawet 250°C. Pracujące części złącza są wykonane ze szlachetnej stali nierdzewnej, a pozostałe elementy z mosiądzu (np. adapter do zamocowania szybkozłącza). Złącze to jest odporne na wszelkiego typu wibracje oraz siły wyginające, dzięki dużej powierzchni osadzenia wtyku w gnieździe w pozycji połączonej. Wtyki szybkozłącza CBI można zabudować na równo z powierzchnią formy. Zakres dostępnych średnic przepływu oscyluje
od 3 aż do 16 mm, a maks. ciśnienie pracy to 50 barów.

Podłączenia hydrauliki siłowej
Ciągłe przykręcanie i odkręcanie węży hydraulicznych wiąże się z wieloma problemami – zużywające się gwinty, rozlany olej, utrata medium i zapowietrzone obwody to kilka z nich. Strata czasu jest tylko ukoronowaniem całości problematyki. Rozwiązaniem mogą być odpowiednie szybkozłącza do hydrauliki wysokociśnieniowej serii MPX (ciśnienie pracy do maks. 315 barów). Są one wyposażone w zawory bezwyciekowe (brak wycieku substancji = czystość stanowiska pracy
= brak zapowietrzonych układów). W całości wykonane są ze stali
o wysokiej wytrzymałości pokrytej warstwą antykorozyjną, wyposażone
w uszczelkę z FPM-u (viton – maks. temp. pracy 180°C), zapewniając długoletnią i bezawaryjną pracę. Szybkozłącze MPX jest standardowo wyposażone w system zabezpieczający przed przypadkowym rozpięciem i jest wykonane tak, aby spełniało normy ISO16028. Złącze serii MPX
o średnicy przepływu 10 mm spełnia normę ANSI/(NFPA) T3.20.15 wymaganą przez HTMA (Hydraulic Tool Manufacturers Association).

Jeżeli konieczne jest zastosowanie złącza ze stali nierdzewnej lub gdy maszyna generuje bardzo duże wibracje, ewentualnie szybkozłącze jest narażone na duże siły wyginające, wtedy warto zastosować złącza serii CBX, posiadając wszelkie zalety szybkozłącza CBI i przystosowane do pracy z wysokim ciśnieniem. Złącza te są wyposażone w zawory bezwyciekowe, a maksymalne ciśnienia pracy wynosi od 450 barów (średnica 3 mm) do 180 barów (średnica 12 mm). Temperatury pracy
w zależności od materiału uszczelnienia wahają się od 100°C do 250°C.

Kolejną serią, która służy do łączenia obiegów hydrauliki, jest seria złączy SBA, zalecanych w obiegach
o bardzo dużych skokach ciśnienia. Jest to jedyne złącze, które potrafi wytrzymać skoki ciśnień do 300 barów w ciągu kilku sekund i pracować tak przez lata. Szybkozłącza te są wyposażone w zawory bezwyciekowe, a dzięki użyciu materiałów wysokiej jakości ciśnienie pracy to maks. 450 barów. Dodatkową opcją jest możliwość łączenia tych szybkozłączy (dla średnic 8 i 12 mm) z ciśnieniem szczątkowym, które panuje w obwodzie – może to być 40 barów dla gniazda i aż 120 barów dla wtyku. Temperatury pracy uzależnione są od rodzaju uszczelnień. 

www.staubli.com