Jak dbać o łożyska

NTN-SNR

Łożysko podczas pracy ma zapewnić płynny ruch obrotowy, przenieść wszystkie obciążenia i tym samym utrzymać odpowiednią efektywność maszyny.

Łożysko podczas pracy ma zapewnić płynny ruch obrotowy, przenieść wszystkie obciążenia i tym samym utrzymać odpowiednią efektywność maszyny. Jakakolwiek awaria łożyska może spowodować przestój maszyny i tym samym narazić jego właściciela na straty. Trzeba przy tym pamiętać, że łożysko jest częścią eksploatacyjną i podlega wymianie co pewien czas (w zależności od konstrukcji urządzenia może być wymieniane co kilka miesięcy lub nawet co kilkadziesiąt lat). Tym, co wyróżnia awarię łożyska od jego normalnego zużycia, jest czas. Jeśli zużycie następuje w bardzo krótkim czasie, np. krótszym niż określony w dokumentacji maszyny, mówimy o awarii. Jeśli ten czas jest dłuższy, mamy do czynienia z normalnym procesem zużycia. Oczywiście jest to bardzo ogólne rozróżnienie, gdyż na trwałość łożyska wpływają warunki pracy, sposób eksploatacji itp. – jednak daje pewien pogląd, kiedy można mówić o przedwczesnym zużyciu łożyska.

Jeśli mamy maszynę, w której wymiana łożyska następuje co kilka miesięcy, trzeba dużą uwagę poświęcić procesowi montażu. Szacuje się, że ponad 25% uszkodzeń łożysk jest spowodowanych właśnie nieodpowiednim montażem. Aby tego uniknąć, należy pamiętać o kilku istotnych rzeczach: dbać o czystość elementów, na których mają być montowane łożyska, sprawdzić, czy wałek i obudowa posiadają odpowiednią tolerancję, używać właściwych narzędzi, przy montażu na zimno obciążać równomiernie pierścień wewnętrzny, gdy nakładamy łożysko na wałek, pierścień zewnętrzny, gdy montujemy łożysko w obudowie, oba pierścienie, gdy montujemy łożysko jednocześnie na wałku i w obudowie. Ponadto przy montażu gorącym należy pamiętać, aby nie przegrzać łożyska i nie spowodować zbyt dużych różnic temperatur między pierścieniami. Unikniemy w ten sposób niepożądanych naprężeń termicznych.

Trzeba pamiętać, że łożysko powinno być trzymane w oryginalnym opakowaniu najdłużej, jak to jest możliwe. Chronimy je w ten sposób przed zanieczyszczeniami, które mogą się dostać do środka. Łożysko jest elementem bardzo czułym, dlatego jakiekolwiek błędy podczas montażu szybko powodują jego uszkodzenie.

Poprawny montaż to jednak nie wszystko – ponad 55% awarii łożysk wynika z nieodpowiedniego smarowania. Dlatego kolosalne znaczenie ma wybór odpowiedniego środka smarnego i częstotliwość smarowania. Środek taki musi być dostosowany do danej aplikacji, nie może być go za dużo ani za mało. Zbyt duża ilość smaru może powodować zwiększone tarcie wewnętrzne i wzrost temperatury. Mała ilość smaru spowoduje zatarcie łożyska, które w krótkim czasie doprowadzi do uszkodzenia. Przy zmianie środka smarnego należy pamiętać o kompatybilności preparatów – są to substancje chemiczne i jeśli będą niekompatybilne, wejdą w niepożądaną reakcję chemiczną z obecnie używanym środkiem, tracąc swoje właściwości.
Środek smarny powinien być też szczelnie zamknięty, ponieważ bardzo łatwo można go zanieczyścić. Nawet drobne zabrudzenia skutecznie skrócą trwałość smarowanych elementów.

Dodatkowo w każdej maszynie może się zdarzyć nieprzewidziana sytuacja, która znacząco skróci okres użytkowania łożyska. Dlatego ważne jest, aby w szczególnie krytycznych miejscach stale monitorować jego stan poprzez pomiar drgań, hałasu lub pobór mocy. Jakiekolwiek odchylenie od normy da sygnał, że czas pomyśleć o wymianie i zaplanować postój maszyny. Unikamy w ten sposób nieplanowanej awarii, która zawsze pociąga za sobą duże większe koszty.

Tagi artykułu

MM Magazyn Przemysłowy 10/2024

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę