Nietypowe standardy śrub do specjalnych zastosowań

Nietypowe standardy śrub do specjalnych zastosowań Elesa+Ganter

W odpowiedzi na rosnące wymagania konstrukcyjne, Elesa+Ganter wprowadziła do swojej oferty specjalistyczne warianty śrub, dostosowane do nietypowych warunków montażowych.

– Oferowane przez Elesa+Ganter nietypowe standardy śrub odpowiadają na konkretne wyzwania inżynierskie. Ich użycie przynosi wymierne korzyści techniczne, a wprowadzone modele śrub pozwalają konstruktorom na elastyczne rozwiązywanie problemów montażowych nawet w ekstremalnie trudnych warunkach geometrycznych czy w niełatwych warunkach pracy – mówi Filip Granowski, Dyrektor Zarządzający Elesa+Ganter Polska.

Powiązane firmy

Elesa+Ganter Polska Sp. z o.o.

Ograniczenia geometryczne montażu

W wielu konstrukcjach przemysłowych standardowe śruby (np. ISO 4762) mogą być zbyt wysokie lub mieć zbyt duże średnice łba, aby zmieścić się w ograniczonym obszarze. Dotyczy to najczęściej detali w ciasnych przestrzeniach montażowych. Rozwiązaniem są śruby o mniejszej średnicy i zredukowanej wysokości łba. Śruby GN 912.3 ze stali nierdzewnej mają zmniejszony wymiar d₂ łba w porównaniu do standardowych śrub ISO 4762, co pozwala na użycie ich tam, gdzie część łba śruby mogłaby wystawać poza element (np. przy małym dystansie do krawędzi przykręcanego elementu). 

Śruba GN 912.3 o zmniejszonej średnicy łba w porównaniu do standardowej śruby ISO 4762

Podobnie śruby GN 7984.3 ze stali oksydowanej na czarno charakteryzują się zarówno niską wysokością łba, jak i jego zmniejszoną średnicą d₂, dzięki czemu można je stosować nawet przy bardzo ograniczonej przestrzeni (np. niskiej głębokości otworu pod łeb).

Śruba GN 7984.3 o zmniejszonej wysokości i średnicy łba w porównaniu do standardowej śruby ISO 4762

Śruby GN 14580.5 o płaskim i niskim łbie zostały zaprojektowane do mocowania w elementach o niewielkiej grubości. Są stosowane tam, gdzie nie można wykonać pogłębienia i dostępna wysokość jest niewystarczająca dla normalnego łba śruby. Są również rekomendowane w sytuacji, gdy grubość elementu nie pozwala na wykonanie gniazda pod łeb śruby, umożliwiającego „schowanie” lub zmieszczenie łba śruby o standardowej wysokości, jak np. ISO 4762.

Śruba GN 14580.5 posiada niski i płaski łeb

Krótko mówiąc, wszystkie te konstrukcje umożliwiają stosowanie połączeń rozłącznych, gdzie standardowe łby śrub spowodowałyby kolizję lub zaburzyłyby geometrię detalu. Przy projektowaniu takich połączeń należy jednak uwzględnić niższą wytrzymałość śrub, wynikającą z ich zmodyfikowanej geometrii (dopuszczalne momenty dokręcania są ograniczone i podane w tabelach kart katalogowych poszczególnych produktów).

Wymogi bezpieczeństwa – zabezpieczenie przed zgubieniem

Dyrektywa Maszynowa 2006/42/WE wymaga zapewnienia bezpieczeństwa i trwałości połączeń w urządzeniach przemysłowych. W praktyce oznacza to m.in. obowiązek stosowania konstrukcji, które zapobiegają wypadaniu elementów mocujących podczas eksploatacji. W odpowiedzi na te wymogi Elesa+Ganter oferuje śruby o konstrukcji chroniącej przed zgubieniem, które posiadają trzpień przetoczony do średnicy rdzenia między gwintem a łbem śruby. Ich niestandardowa budowa sprawia, że w szczególnych przypadkach, śruba pozostaje osadzona nawet po odkręceniu. Tego typu konstrukcja jest najczęściej używana do mocowania pokryw i osłon. Śruba najpierw jest wkręcana poprzez gwint w pokrywie, a następnie w korpus urządzenia, do którego jest przykręcana pokrywa. Część trzpienia bez gwintu znajduje się wówczas w otworze gwintowanym osłony i/lub w przestrzeni pomiędzy osłoną a gwintem mocującym. Gdy śruba jest wykręcana z korpusu urządzenia, gwint w pokrywie zapobiega jej wypadnięciu. Funkcja ta doskonale wpisuje się w wymagania umieszczone w załączniku 1, punkcie 1.4.2.1 Dyrektywy Maszynowej (mówiącym o tym, że „systemy mocowania osłon muszą pozostać przymocowane do osłon lub do maszyny, jeżeli osłony zostały usunięte”). Takie rozwiązania eliminują konieczność stosowania dodatkowych podkładek, zatrzasków czy klipsów, jednocześnie upraszczając montaż i serwis.

Powyższą funkcjonalność posiadają śruby nierdzewne GN 912.2, GN 7984.2 oraz GN 7045.2. Różnice między nimi wynikają z kształtu i rodzaju łba. Wszystkie trzy modele posiadają gniazdo umożliwiające dokręcenie/wykręcenie za pomocą narzędzia: 

  • GN 912.2 i 7984.2 – sześciokątne pod tzw. klucz imbusowy
  • GN 7045.2 – z gniazdem typu PH (Philips), pod wkrętak krzyżakowy. 

Ponadto śruba GN 912.2 posiada radełkowanie na łbie, które ułatwia wkręcenie za pomocą palców. Natomiast w śrubach GN 7984.2 i GN 7045.2 zredukowano wysokości łbów. Warto też wspomnieć, że identyczną funkcję zabezpieczenia przeciw zgubieniu, posiadają także niektóre pokrętła Elesa+Ganter, a mianowicie: GN 653.2, BT-HP oraz BT-HP-AV.

Śruby: GN 912.2, GN 7984.2 i GN 7045.2 o konstrukcji chroniącej przed zgubieniem

Mocowanie mimośrodowe – pozycjonowanie i docisk elementów

Osobną grupę stanowią śruby dociskowe mimośrodowe GN 418.3. Dzięki mimośrodowej pozycji łba śruby, pozwalają na szybkie blokowanie detali. Przy wkręcaniu obraca się ona o kąt umożliwiający przesunięcie mimośrodu i dociśnięcie mocowanej części do powierzchni bazowej, eliminując konieczność stosowania dodatkowych zacisków czy uchwytów. Gwint śruby GN 418.3 nie służy zatem do wytwarzania siły osiowej, tylko podtrzymuje śrubę bocznie. Dzięki temu rozwiązaniu konstruktorzy zyskują kompaktowy sposób blokowania niewielkich elementów w ciasnych przestrzeniach roboczych, gdzie klasyczne zaciski nie zmieszczą się lub ogranicza je geometria konstrukcji. Budowa śruby zapewnia stabilne utrzymanie detalu, a jednocześnie łatwe zwolnienie z docisku – wystarczy obrócić ją w przeciwnym kierunku. Dzięki temu śruby dociskowe mimośrodowe doskonale nadają się do projektów, w których wymagają minimalnej przestrzeni montażowej. Znacznik na górze łba śruby wskazuje położenie najbardziej wysuniętego punktu mimośrodu. 

Podobnie (choć nie tak samo) działa śruba z krzywką GN 418.2, której zadaniem jest również dociskanie detalu do płaszczyzny bazowej, ale kształt krzywki pozwala na pracę w dwóch kierunkach: promieniowym oraz osiowym.

Śruba dociskowa mimośrodowa GN 418.3 i przykład zastosowania

Źródło: Elesa+Ganter

O Autorze

MM Magazyn Przemysłowy jest międzynarodową marką medialną należącą do holdingu Vogel Communications Group. W ramach marki MM Magazyn Przemysłowy wydawane jest czasopismo, prowadzony jest portal magazynprzemyslowy.pl oraz realizowana jest komunikacja (różnymi narzędziami marketingowymi) w przemysłowym sektorze B2B.

Tagi artykułu

MM Magazyn Przemysłowy 9/2025

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę