Ramiona pomiarowe – rynek i zastosowania

Faro

Współrzędnościowe ramiona pomiarowe (ang. portable CMMs - Coordinate Measuring Machines) są przenośnymi urządzeniami pomiarowymi o dużej dokładności, które mogą być używane nie tylko bezpośrednio na linii produkcyjnej, ale również służyć do pomiarów obiektów wielkogabarytowych. Bez nich trudno sobie wyobrazić produkcję piast elektrowni wiatrowych czy bloków silników okrętowych. Ramiona pomiarowe spotkać też można w firmach zajmujących się elementami inżynierii odwrotnej, np. w pracowniach związanych z designem przemysłowym.

Na polskim rynku dostępne są ramiona pomiarowe kilku marek. Najważniejszymi ich producentami są firmy Hexagon Metrology z rodziną ramion ROMER Absolute Arm oraz FARO z ramionami z serii Edge, Prime i FaroArm Fusion. Oprócz tego na polskim rynku spotkać można również ramiona pomiarowe sprzedawane pod marką NIKON, CimCore (należący również do grupy Hexagon Metrology) oraz Zett Mess, niemniej ich udział w sprzedaży jest znacznie mniejszy niż dwóch głównych marek tego typu urządzeń.

Budowa ramienia
Niezależnie od producenta, budowa poszczególnych modeli ramion pomiarowych jest zbliżona. Typowe współrzędnościowe ramię pomiarowe składa się z dwóch lub trzech podłużnych elementów wykonanych z aluminium lub częściej z włókna węglowego, charakteryzujących się niewielką podatnością na odkształcenia termiczne oraz dużą sztywnością. Elementy ramienia połączone są ze sobą przegubami, w których zamontowane są inkrementalne enkodery kątowe lub enkodery absolutne. Enkodery odpowiadają za bardzo dokładne wyznaczenie położenia poszczególnych elementów ramienia. Przeguby zapewniają zaś nieograniczone obroty poszczególnych elementów ramienia podczas prowadzenia pomiaru.

Obowiązkowym wyposażeniem współczesnych ramion jest przeciwwaga (jej konstrukcja zależy od producenta) kompensująca masę ramienia, dzięki czemu ułatwione jest poruszanie ramieniem przez operatora podczas pomiarów, a także jego obsługa jedną ręką. Uzupełnieniem konstrukcji mechanicznej ramienia jest uchwyt mocujący ramię do podłoża, wyposażony w mocowanie magnetyczne, śruby mocujące lub przyssawki pneumatyczne. Często ramiona mocowane są również do specjalnych stojaków lub wózków pozwalających swobodnie przemieszczać ramię w obrębie hali produkcyjnej.

Uzupełnieniem konstrukcji ramienia jest głowica pomiarowa, do której przymocowana jest końcówka pomiarowa (często wymienna), nazywana też sondą pomiarową, na końcu której znajduje się stalowa lub szafirową kulka pomiarową. Zamiast głowicy na ramieniu można też zamontować skaner laserowy, pozwalający uzyskać podczas skanowania chmurę punków ze skanowanego i mierzonego obiektu przeznaczoną do dalszej cyfrowej obróbki.

Współczesne ramiona pomiarowe wyposażane są w moduły komunikacyjne, pozwalające transmitować dane do komputera z programem pomiarowym. Bardzo często komunikacja ta prowadzona jest za pośrednictwem bezprzewodowej sieci WiFi. W ramieniu montowane jest też zasilanie - najczęściej jest to akumulator litowo-jonowy.

Pomiar
Pomiary prowadzone za pomocą ramienia pomiarowego nie są skomplikowane. Sama operacja polega na doprowadzeniu ramienia do mierzonego elementu i zetknięciu styku końcówki pomiarowej z powierzchnią mierzonego elementu. Operator po zetknięciu końcówki z mierzonym obiektem zatwierdza współrzędne mierzonego punktu przyciskiem, który umieszczony jest w głowicy pomiarowej.

Po zatwierdzeniu punktu styku końcówki z powierzchnią mierzonego detalu współrzędne tego punktu styku są odczytywane z enkoderów umieszczonych w przegubach. Położenie lub kąty, o jakie zostały obrócone poszczególne elementy ramienia, przeliczane są do układu kartezjańskiego X, Y, Z przez oprogramowanie pomiarowe. Współrzędne zebrane z kilku punktów służą następnie do wyznaczenia wymiarów mierzonych detali. Oprogramowanie do tego celu stosuje różnego rodzaju algorytmy aproksymacyjne. W pomiarach kontrolnych często też można się tutaj podeprzeć rysunkami konstrukcyjnymi mierzonego detalu zaimportowanymi z oprogramowania CAD.

O Autorze

MM Magazyn Przemysłowy jest międzynarodową marką medialną należącą do holdingu Vogel Communications Group. W ramach marki MM Magazyn Przemysłowy wydawane jest czasopismo, prowadzony jest portal magazynprzemyslowy.pl oraz realizowana jest komunikacja (różnymi narzędziami marketingowymi) w przemysłowym sektorze B2B.

Tagi artykułu

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę