Największe i najmniejsze korzyści polskich eksporterów

80% polskiego eksportu jest kierowana do krajów UE w ramach jednolitego rynku. Pozostała część wymiany przypada na państwa, z którymi UE zawarła umowy o wolnym handlu bądź udzieliła jednostronnie preferencji w dostępie do swojego rynku lub z którymi handel odbywa się na zasadach ogólnych WTO.

Spośród analizowanych szczegółowo krajów największe korzyści polscy eksporterzy odnieśli w wyniku umowy z Ukrainą, a relatywnie najmniejsze dzięki porozumieniu z Kanadą. W przypadku Japonii mieliśmy do czynienia z wyraźnym skokiem eksportu polskich towarów w 2019 r., będącym pierwszym rokiem obowiązywania umowy (był to wzrost o ponad 18%).

– Z naszych analiz wynika, że aż 41% polskiej wartości dodanej konsumowanej w Japonii oraz 37% w Korei Płd. i 30% w Kanadzie trafiało tam przez inne kraje. Największym eksporterem polskiej wartości dodanej były Niemcy, w dalszej kolejności zaś: Chiny, USA, Wielka Brytania, Francja, Włochy oraz Czechy. Polscy przedsiębiorcy mogli zatem odnieść pośrednie korzyści z utworzenia stref wolnego handlu poprzez uczestnictwo w globalnych łańcuchach wartości oraz współpracę z rozpoznawalnymi markami zagranicznymi. Poprawa warunków dostępu do rynków pozaunijnych to dla polskich eksporterów szansa, szczególnie jeśli dopasują swoją ofertę do specyfiki poszczególnych krajów. W przypadku rozwiniętych państw azjatyckich poprawa polskiej pozycji eksportowej może nastąpić dzięki oferowaniu produktów wysokiej techniki, co przysłuży się procesowi transformacji polskiego eksportu w kierunku zwiększenia wolumenu sprzedaży dóbr o dużej wartości dodanej – mówi Łukasz Ambroziak, analityk zespołu handlu zagranicznego Polskiego Instytutu Ekonomicznego, a zarazem autor raportu.

Polscy eksporterzy nie w pełni wykorzystują możliwości prawne przyznane państwom UE

Polscy eksporterzy wciąż jednak nie w pełni korzystają z możliwości przyznanych państwom UE na mocy umów o wolnym handlu. W największym stopniu polscy eksporterzy korzystali z przyznanych preferencji w eksporcie do Ukrainy, gdzie aż 81%. objętych preferencjami towarów rzeczywiście z nich skorzystało. W przywozie do Japonii ten wskaźnik wyniósł już zauważalnie mniej, bo 66%, w przypadku Korei Płd. 57%. W przypadku Kanady zaś 40%.

Należy pamiętać, że rola rynku ukraińskiego rosła już w okresie przed wejściem umowy w życie, a po 2016 r. dodatkowo się zwiększyła, co sprawiło, że udział Ukrainy w polskim eksporcie towarów w latach 2015-2019 wzrósł o 0,43 punkta procentowego. Podobnie wyglądała sytuacja, jeżeli chodzi o eksport usług. Udział Ukrainy w polskim eksporcie usług w 2019 r. wyniósł 4,9% i był o 0,6 punkta procentowego wyższy, niż przed wejściem w życie porozumienia DCFTA.

Obecnie polskie inwestycje bezpośrednie na Ukrainie koncentrują się w dużej mierze na sektorach: finansowym, budowlanym, przemyśle motoryzacyjnym, meblowym i odzieżowym, a także spożywczym. Ponadto ich wpływ da się zauważyć także w branżach kosmetycznej i wyposażania wnętrz. W przypadku Korei Płd. zaś kluczowe obszary aktywności inwestycyjnej polskich firm to branże: budowlana, okrętowa oraz biofarmaceutyczna. Z kolei aktywność inwestycyjna polskich przedsiębiorstw w Kanadzie koncetrowała się głównie na sektorze poszukiwawczo-wydobywczym.

Co opłaca się polskim eksporterom?

Wśród najbardziej perspektywicznych grup produktów w kontekście eksportu do Korei Płd. znajdują się artykuły rolno-spożywcze, kosmetyki, wyroby przemysłu stoczniowego oraz maszynowego, a także gry komputerowe, produkty medyczne oraz usługi technologiczne w obszarze ochrony środowiska. Z kolei Polska jest atrakcyjnym rynkiem dla koreańskich firm inwestujących w produkcję sprzętu elektronicznego, AGD, zaawansowanych technologii informacyjnych, a także dla przedsiębiorstw z branży motoryzacyjnej.

Jeżeli chodzi o eksport do Ukrainy, w gronie najbardziej perspektywicznych produktów znajdują się maszyny i urządzenia do produkcji, produkty rolno-spożywcze, kosmetyki, artykuły drogeryjno-higieniczne oraz środki czystości. Polscy inwestorzy mają także szansę zaangażować się w budowę ukraińskiej infrastruktury drogowej i kolejowej. Ponadto czynnikiem wzmacniającym pozycję polskich produktów na rynku ukraińskim jest duża skala emigracji zarobkowej z Ukrainy do Polski.

W przypadku rynku kanadyjskiego atrakcyjnymi obszarami dla polskich eksporterów stały się: wyroby przemysłu lotniczego, materiały budowlane, technologie energetyczne i cyfrowe, a także rozwiązania IT, żywność oraz meble.

W przypadku Japonii zaś największe szanse na eksport mają wysokiej jakości produkty żywnościowe o długim okresie przydatności, ceramika, kosmetyki, a także oprogramowanie dla branż finansowej i technologicznej oraz gry komputerowe.

Źródło: Polski Instytut Ekonomiczny