Niewidoczne zagrożenie podczas spawania
Fronius InternationalProfesjonalni spawacze są dobrze wyposażeni – w kaski, rękawice i odzież ochronną, które niezawodnie osłaniają ich przed czynnikami zewnętrznymi. Często jednak nie docenia się niewidzialnego zagrożenia, jakim jest energia elektryczna.
Nawet krótka chwila nieuwagi może mieć poważne konsekwencje: Niespodziewany okrzyk – odruchowy obrót i nieosłonięta dłoń chwyta elektrodę. Skutek: ciało staje się częścią obwodu prądowego. Obuwie elektroizolacyjne lub mata spawalnicza z kauczuku nitrylowego przerywają w takich przypadkach przepływ prądu i zapewniają niezawodną ochronę.
Energia elektryczna zawsze wybiera najkrótszą drogę w ciele między punktem wejścia a punktem wyjścia. Jeśli na przykład energia przepływa przez obie ręce, razi nie tylko ramiona i górną część ciała, ale także ważne narządy, takie jak serce – i może zabić.
Napięcie biegu jałowego
O ile w zwykłych urządzeniach elektrycznych części pod napięciem są chronione przed dotykiem, to spawanie łukowe wiąże się z podwyższonym ryzykiem: Napięcie biegu jałowego może stać się niebezpiecznym napięciem dotykowym – zwłaszcza w przypadku jednoczesnego dotknięcia spawanego przedmiotu (masy) i elektrody lub nieizolowanych części uchwytu elektrody. Taka sytuacja jest nazywana „przepływem” przez ludzkie ciało.
W zależności od warunków pracy obowiązują pewne limity napięcia biegu jałowego. Zagrożenie elektryczne dla ludzi zaczyna się już przy napięciu powyżej 25 V prądu przemiennego (wartość skuteczna) lub 60 V prądu stałego, pod warunkiem, że jednocześnie możliwy jest wystarczająco duży przepływ energii.
Zagrożenie dla życia
Kiedy energia elektryczna przepływa przez ludzkie ciało, działa drażniąco na mięśnie, nerwy i układ sercowo-naczyniowy. Może to skutkować m.in. skurczami mięśni i zatrzymaniem oddechu, a także małymi, punktowymi oparzeniami elektrycznymi w punktach wejścia i wyjścia energii. Nawet energia o natężeniu 30 miliamperów stanowi poważne zagrożenie dla życia.
Prąd przemienny jest uważany za znacznie bardziej niebezpieczny niż prąd stały, ponieważ może zakłócać rytm serca i wywoływać migotanie przedsionków. Często nie docenia się również faktu, że nawet niskie natężenie prądu wynoszące od 1 do 10 mA jest wystarczające do wywołania mimowolnych odruchów, które często prowadzą do wypadków wtórnych.
Obowiązek ochrony i informowania
Skuteczne środki ochronne mogą zapobiegać wypadkom przy pracy. Odpowiedzialność za ich wdrożenie spoczywa zasadniczo na pracodawcy. Międzynarodowe normy i przepisy – m.in. przyjęte przez ISO (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna), ASME (American Society of Mechanical Engineers), AWS (American Welding Society) i DIN (Deutsches Institut für Normung) – stanowią podstawę bezpiecznych warunków pracy.
Spawacze muszą być zawsze informowani o potencjalnych zagrożeniach. Odległość między urządzeniami spawalniczymi musi być tak dobrana, aby wykluczyć kontakt z dwoma uchwytami spawalniczymi lub uchwytami elektrody jednocześnie. Jeśli nie jest to możliwe, obszary robocze muszą być oddzielone przegrodami izolacyjnymi. Ponadto należy wykonać odpowiednie pomiary, aby sprawdzić, czy całkowite napięcie nie przekracza maksymalnego dopuszczalnego napięcia biegu jałowego.
Ostrożność
Przed rozpoczęciem pracy spawacze muszą sprawdzić, czy używane przez nich urządzenia spawalnicze są w idealnym stanie. Urządzenia nieużywane lub pozostawiane bez nadzoru muszą zostać wyłączone i odłączone od sieci zasilającej. Warunki użytkowania muszą zawsze odpowiadać stopniowi ochrony podanemu na tabliczce znamionowej – zgodnie z instrukcją obsługi danego urządzenia.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Urządzenia o stopniu ochrony IP21 mogą być używane wyłącznie w suchych pomieszczeniach. Do użytku na wolnej przestrzeni wymagany jest co najmniej stopień ochrony IP23. Przewody masy powinny być podłączone jak najbliżej obszaru spawania – bezpośrednio do elementu spawanego lub do jego oparcia.
W przypadku usterek należy natychmiast odłączyć zasilanie elektryczne, wyłączając je lub wyciągając wtyczkę z gniazdka. Uszkodzenia urządzeń spawalniczych, przewodów sieciowych lub pakietów przewodów należy niezwłocznie zgłaszać nadzorowi spawalniczemu. Uszkodzone urządzenia nie mogą w żadnym razie zostać ponownie użyte ani otwarte bez upoważnienia – w szczególności niedozwolone jest demontowanie ich pokrywy ochronnej.
Podwyższone zagrożenie elektryczne
Prace w warunkach podwyższonego zagrożenia elektrycznego mogą być wykonywane tylko przy użyciu atestowanych urządzeń spawalniczych. Wymagane są również specjalne środki ochronne: spawacze muszą być osłonięci od elementów przewodzących prąd elektryczny oraz mokrych podłóg i ścian podkładkami lub przekładkami izolacyjnymi.
Jeśli taka osłona nie jest możliwa ze względu na dodatkowe zagrożenia – takie jak ryzyko upadku – lub ciasną przestrzeń, praca może być wykonywana wyłącznie w suchej, nieuszkodzonej odzieży roboczej. W sytuacjach, w których nie można zagwarantować stale suchej odzieży, np. w przypadku wysokich temperatur powietrza, ręczne spawanie łukowego dozwolone jest wyłącznie przy użyciu urządzeń prądu stałego.
Bezpieczeństwo na pierwszym miejscu
Bezpieczeństwo ma najwyższy priorytet podczas spawania. Nieumiejętne obchodzenie się z urządzeniami spawalniczymi może mieć poważne konsekwencje – w szczególności ze względu na wysokie napięcie biegu jałowego, przenoszenie prądu spawania lub pracę w warunkach podwyższonego zagrożenia elektrycznego. Ryzyko to można jednak znacznie zmniejszyć poprzez konsekwentne przestrzeganie odpowiednich środków ochronnych.
Szczególna uwaga jest wymagana w mokrych, wilgotnych lub gorących miejscach pracy, ponieważ działanie ochronne odzieży i sprzętu może być wtedy osłabione. W przypadku wystąpienia usterek należy niezwłocznie podjąć odpowiednie środki, aby zapobiec obrażeniom ciała i zniszczeniu mienia.
Źródło: Fronius
