Nowe unijne regulacje dotyczące sztucznej inteligencji – jakie niosą zmiany?
Designed By Freepik1 sierpnia 2024 r. weszła w życie unijna ustawa o sztucznej inteligencji (AI). Co to oznacza w praktyce? Jakie sankcje są przewidziane i co nas czeka w przyszłości?
Od tego miesiąca kraje Unii Europejskiej w ciągu dwóch lat mają obowiązek dostosować krajowe prawodawstwo do wymogów nowego aktu o AI. Nowe prawo wprowadza bardziej surowe i spójne regulacje dotyczące sztucznej inteligencji w UE, mające na celu lepszą ochronę praw podstawowych, demokracji i zasad praworządności. Co to dokładnie oznacza:
Dlaczego potrzebujemy prawa regulującego wykorzystanie AI w UE?
Celem ustawy jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa korzystania z AI w Europie. Dąży ona do zapewnienia, że systemy AI będą maksymalnie transparentne, zrozumiałe, bez dyskryminacji i przyjazne dla środowiska. Kluczowe jest, aby były one nadzorowane przez ludzi, a nie wyłącznie przez inne technologie.
Jakie są kluczowe elementy aktu o AI?
Ustawa wprowadza podział aplikacji AI na kategorie ryzyka. Systemy uznane za wyjątkowo ryzykowne, stosowane np. w infrastrukturze krytycznej, edukacji czy ochronie zdrowia, muszą spełniać surowe kryteria. Aplikacje o niższym stopniu ryzyka mają mniej restrykcje.
Zabronione zostaną również aplikacje AI, które naruszają wartości UE, takie jak systemy oceny społecznej (scoring społeczny), obecnie stosowane np. w Chinach, gdzie obywatele są klasyfikowani według zachowań.
Jak wpłyną na konsumentów regulacje w obszarze AI?
Ustawa ma zapewnić lepszą ochronę konsumentów przed ryzykownymi zastosowaniami AI. Na przykład, zasada ogólna zakazuje stosowania rozpoznawania twarzy w miejscach publicznych. Prawo zabrania również analizy emocji w miejscu pracy i szkołach w UE.
Aplikacje AI będą musiały być wyraźnie oznaczone, co ułatwi konsumentom identyfikację programów wykorzystujących AI. Osoby, które wykryją naruszenia, mogą składać skargi do odpowiednich organów krajowych.
Co się zmieniło od 1 sierpnia, po wejściu nowych regulacji?
Na razie zmiany nie są drastyczne. Ustawa o AI będzie wdrażana etapami. Niektóre przepisy wymagają stopniowego wprowadzenia przez państwa członkowskie, jak np. zakaz stosowania systemów AI stanowiących “niedopuszczalne ryzyko”. Takie systemy, uznane za zagrożenie dla ludzi, będą zakazane już po pół roku.
Kodeks postępowania dla dostawców AI ma zostać opracowany do kwietnia przyszłego roku, jak ogłosiła Komisja Europejska.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Po dwóch latach większość przepisów musi być w pełni zaimplementowana. Systemy wysokiego ryzyka otrzymają więcej czasu na dostosowanie się do wymogów, z obowiązkami wchodzącymi w życie po trzech latach
Konsekwencje nieprzestrzegania nowych przepisów o sztucznej inteligencji
Nieprzestrzeganie nowych regulacji może prowadzić do nałożenia surowych sankcji. Za wykorzystanie zakazanych technologii grozi kara do 35 milionów euro lub, w przypadku przedsiębiorstw, do 7% ich globalnego rocznego obrotu z ostatniego roku finansowego. Dokładna wysokość kary będzie jednak ustalana przez poszczególne państwa, co zapowiedziała Komisja Europejska.
Pozostałe naruszenia mogą skutkować grzywnami do 15 milionów euro lub, dla firm, do 3% ich globalnego rocznego obrotu z ostatniego roku finansowego.
Co sądzą eksperci o nowej unijnej ustawie w sprawie AI?
Ostatnio eksperci często debatują, czy nowe prawo stanie się katalizatorem dla AI, czy też może spowolni jego rozwój. Wiele zależy od sposobu, w jaki przepisy zostaną zaimplementowane przez poszczególne kraje.
W związku z dynamicznym postępem technologicznym w dziedzinie AI, istnieje ryzyko, że niektóre wymogi mogą szybko stać się przestarzałe. Komisja Europejska zapowiedziała coroczne przeglądy, aby ocenić, czy lista zastosowań AI “wysokiego ryzyka” wymaga aktualizacji lub rozszerzenia.
