Zdecydowana większość dostępnych w sprzedaży produktów i to nie tylko tych przemysłowych ma zawsze dołączoną informację na temat tego, w jakim okresie od chwili ich wytworzenia możemy ich używać, mając pewność, że produkt ten spełni swoją rolę. Niestety, w wypadku środków smarowych podane przez producenta dane nie są już tak oczywiste. Co prawda na każdym opakowaniu znajduje zawsze się informacja, kiedy wyprodukowany został dany olej smarowy bądź smar, ale na etykiecie nie znajdziemy już deklaracji producenta co do terminu jego przydatności. Pracując od
kilkunastu lat w branży olejów smarowych, często stykałem się z tym zagadnieniem i wielokrotnie odpowiadałem na pytania klientów dotyczące terminu przydatności olejów do użycia. Okazuje się bowiem, że ustalenie dla konkretnego oleju jednoznacznej daty jego przydatności do użycia nie jest sprawą prostą. Oczywiście, klient ma prawo taką informację uzyskać, zwłaszcza jeżeli produkt ma być wykorzystany po pewnym czasie od chwili jego zakupu i wytworzenia. Dlatego definiując okresy przydatności olejów smarowych i smarów musimy zwrócić uwagę na trzy zasadnicze zagadnienia:
- rodzaj i budowę produktu,
- warunki przechowywania,
- rodzaj opakowania.

Rodzaj i budowa olejów
Współczesne oleje czy smary to skomplikowana „mieszanina" różnego typu substancji chemicznych wprowadzanych w formie dodatków uszlachetniających do fazy rozpraszającej, którą stanowią bazy olejowe. Mieszając dodatki z olejem bazowym pozyskiwanym z ropy naftowej, uzyskujemy olej mineralny. Natomiast wykorzystując oleje bazowe wytwarzane w wyniku syntez chemicznych, otrzymujemy olej syntetyczny. Jeżeli weźmiemy pod uwagę wysokiej jakości oleje silnikowe, to poziom dozowania dodatków sięga ok. 10-20% natomiast standardowe oleje przemysłowe, takie jak hydrauliczne, przekładniowe czy maszynowe najczęściej zawierają do 1% dodatków uszlachetniających.

Wymienione grupy olejów skomponowane są ze składników odpornych na długie okresy magazynowania. W szerokiej gamie istniejących środków smarowych występują także grupy produktów charakterystycznych, wymagających specjalnego obchodzenia się. Są to np. oleje transformatorowe czy wodorozcieńczalne koncentraty do obróbki metali. Jednym z najtrudniejszych w obchodzeniu się olejów jest olej transformatorowy. Wymaga on zastosowania specjalnych procedur już na etapie produkcji czy nalewu z uwagi na fakt, że nawet śladowe ilości wody, które mogą przedostać się do oleju, spowodują utratę przez niego wymaganych własności eksploatacyjnych. Często tego typu olej produkowany jest pod zamówienie i kierowany jest do układu bezpośrednio z transportu z wyłączeniem magazynowania.

Wodorozcieńczalne koncentraty do obróbki metali ze względu na skomplikowany skład stanowią również produkt wymagający specjalnych warunków obchodzenia się i magazynowania. Oleje te oprócz szeroko stosowanych dodatków poprawiających własności smarne oraz zwiększających ochronę przed korozją zawierają między innymi emulgatory umożliwiające wytworzenie stabilnej emulsji, a także dodatki biostabilizujące mające na celu zapobieganie i opóźnianie rozwoju bakterii, grzybów w gotowej emulsji.

Więcej na ten temat w MM Magazynie Przemysłowym 9/2011