Flota polskich samorządów: potrzeby nadal większe niż możliwości

Flota polskich samorządów: potrzeby nadal są duże Canva

Autobusy napędzane silnikiem Diesla wciąż stanowią prawie 80% pojazdów we flotach polskich samorządów. Wymogi ustawy o elektromobilności powodują, że większość z nich prowadzi już szeroko zakrojone inwestycje w zeroemisyjny transport, które – według szacunków BGK – są warte łącznie blisko 1,5 mld zł. Zgodnie z przyjętą w 2018 r. ustawą o elektromobilności samorządy liczące co najmniej 50 tys. mieszkańców są zobowiązane, aby od 2028 r. korzystać we flotach lokalnego transportu zbiorowego z minimum 30% pojazdów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem.

Dodatkowych wymogów w tym zakresie dostarcza też Komisja Europejska, która – aby zachęcić do szybszego „zazieleniania” transportu publicznego – pod koniec lutego br. zaproponowała, żeby wszystkie nowe, wprowadzane do użytku autobusy miejskie od 2030 r. były już zeroemisyjne.

Przepisy wymuszają zmianę

Z raportu opublikowanego właśnie przez BGK („Transport zbiorowy w polskich samorządach – stan obecny i plany na przyszłość”) wynika, że to właśnie wymogi regulacyjne stanowią dla polskich samorządów główną motywację do wymiany taboru. Na ten czynnik wskazało prawie 40% samorządów objętych wymogami ustawy o elektromobilności i blisko 20% tych, które nie podlegają pod przepisy tej ustawy.

– Transport zbiorowy w samorządach dopiero się zieleni. Na ten moment wciąż dominują pojazdy spalinowe, głównie diesle. Oczywiście są też zeroemisyjne środki transportu, jednak inwestycje w zeroemisyjny transport na dobrą sprawę dopiero startują. W ramach planowanych inwestycji samorządy stawiają głównie na autobusy elektryczne, ale pojawiają się już też pojazdy wodorowe – mówi agencji Newseria Biznes Anna Łopaciuk, dyrektor programu Infrastruktura, Transport i Logistyka w Banku Gospodarstwa Krajowego.

W tej chwili autobusy napędzane silnikiem Diesla wciąż stanowią 79% wszystkich pojazdów w samorządowych flotach. Odsetek autobusów zeroemisyjnych wynosi zaledwie 6,6%, jednak w samorządach, które nie podlegają wymogom ustawy o elektromobilności, jest on jeszcze niższy.

Obecnie 72% samorządów objętych badaniem prowadzi inwestycje w lokalną komunikację, przy czym ponad połowa z nich wybiera wyłącznie technologie zeroemisyjne. Kolejne 14,3% inwestuje zarówno w pojazdy zeroemisyjne, jak i niskoemisyjne lub spalinowe.

– Pojazdów zeroemisyjnych w transporcie publicznym wciąż jest za mało, ale samorządy przykładają do tego problemu coraz większą wagę – mówi ekspertka. – W tej chwili badane przez nas samorządy realizują inwestycje na kwotę blisko 1,5 mld zł. Natomiast te, które są dopiero w fazie planów, są znacząco wyższe.

Z analiz BGK wynika, że w inwestycjach samorządów dominują obecnie pojazdy elektryczne. Stanowią one 55% spośród niemal 900 pojazdów, które są obecnie kupowane przez samorządy objęte badaniem. Kolejne 6% to autobusy wodorowe, które zaczynają odgrywać większą rolę dopiero w przypadku planów dotyczących dalszych inwestycji. Jeżeli w pełni zostaną zrealizowane bieżące plany zakupowe, do 2028 r. w polskich miastach przybędzie ponad 1,2 tys. nowych pojazdów zeroemisyjnych (z których 55% z nich będą stanowiły autobusy elektryczne, a 17% autobusy wodorowe).

Potrzeby nadal są duże 

Jak wskazuje raport, po zrealizowaniu bieżących planów inwestycyjnych odsetek zeroemisyjnych autobusów we flotach samorządów, objętych wymogami ustawy o elektromobilności, wyniesie 23%. Jednak to wciąż za mało, aby osiągnąć określony w przepisach, 30% próg. Według szacunków BGK ten cel w wyznaczonym terminie uda się osiągnąć tylko 36% samorządów objętych badaniem.

– Dziś ten wymóg 30% udziału pojazdów zeroemisyjnych we flocie spełnia tylko 11% samorządów. Po realizacji obecnych i planowanych inwestycji ten odsetek oczywiście wzrośnie. Jednak wiele samorządów nadal tego progu nie osiągnie. Według naszych szacunków, aby samorządy mogły zrealizować ustawowe wymagania, potrzeba łącznie ok. 2,5 do 4,5 mld zł na zakup nowego, zeroemisyjnego taboru – mówi dyrektor programu Infrastruktura, Transport i Logistyka w BGK.

Miasta, które inwestują w zielony transport publiczny, wskazują, że tempo wymiany taboru zależy w dużej mierze od środków finansowych dostępnych na ten cel. Dziś samorządy realizują takie inwestycje głównie ze środków europejskich (38%), środków własnych (17%) oraz z dotacji budżetowych i od innych instytucji centralnych (17%).

Głównym wyzwaniem są koszty 

– Inwestycje samorządów w zero- i niskoemisyjny transport są realizowane głównie przy użyciu środków unijnych oraz programów rządowych realizowanych przez NFOŚiGW. Natomiast BGK jako bank rozwoju wspiera samorządy w finansowaniu wkładów własnych, które są wymagane pod absorpcję środków unijnych – mówi Anna Łopaciuk.

W przyszłości samorządy liczą jednak na dużo większy udział funduszy unijnych (prognozowany wzrost do 47%) i oczekują większego wsparcia ze strony budżetu centralnego – zgodnie z planami samorządów ma ono sfinansować co czwartą złotówkę planowanych zakupów (27%).

– Głównym wyzwaniem dotyczącym inwestycji w elektromobilność jest oczywiście ich koszt. Dlatego najważniejszy jest dostęp do środków dotacyjnych oraz środków preferencyjnych, które znacząco zmniejszają koszty inwestycyjne i wpływają na większą efektywność ekonomiczną tych projektów – mówi dyrektor programu Infrastruktura, Transport i Logistyka w BGK.

Wnioski z raportu „Transport zbiorowy w polskich samorządach – stan obecny i plany na przyszłość” oraz badań przeprowadzonych na jego potrzeby mają posłużyć Bankowi Gospodarstwa Krajowego jako podstawa do wypracowania potencjalnych mechanizmów wsparcia, które pozwolą samorządom na szybszą i bardziej efektywną realizację planów inwestycyjnych związanych z zeroemisyjnym transportem.

Źródło: Newseria 

O Autorze

MM Magazyn Przemysłowy jest tytułem branżowym typu business to business, w którym poruszana jest tematyka z różnych najważniejszych sektorów przemysłowych. Redakcja online MM Magazynu Przemysłowego  przygotowuje i publikuje na stronie artykuły techniczne, nowości produktowe oraz inne ciekawe informacje ze świata przemysłu i nie tylko.

Tagi artykułu

Zobacz również

Chcesz otrzymać nasze czasopismo?

Zamów prenumeratę