Przez ponad sto lat model produkcji oraz łańcuch dostaw pozostawały w dużym stopniu niezmienione. Od kiedy Henry Ford udoskonalił linię produkcyjną, przemysł przechodził stopniowe zmiany, które należałoby raczej nazwać ewolucją niż rewolucją. Jednak w ostatnich latach pojawia się coraz więcej sygnałów wskazujących, że rewolucja w łańcuchu dostaw wreszcie nadchodzi. Gwałtowna zmiana ma swoje podstawy w pięciu istotnych zjawiskach rynkowych, do których należą:

• GLOBALIZACJA. Produkty są opracowywane z myślą o rynku globalnym i na nim są sprzedawane. Komponenty pochodzą od globalnie działających dostawców, a samo miejsce produkcji jest przenoszone w różne części globu ze względu na niższe koszty siły roboczej oraz różnorodne zachęty od władz lokalnych.

• ZŁOŻONOŚĆ PRODUKTÓW. Obecnie nie tylko produkty technologiczne cechują się dużą złożonością. Wszystkie urządzenia, od odkurzaczy po automaty dystrybucyjne, mają bardziej skomplikowaną budowę niż 10 lat temu. Nie wspominając o wielu tradycyjnych produktach, które zmodyfikowano w duchu hi-tech, jak chociażby inteligentne ubrania czy sprzęt działający w inteligentnym domu.

• SKRÓCONY CYKL ROZWOJU PRODUKTU. W pogoni za jak największą przewagą konkurencją cykl odświeżania produktów na wielu rynkach, w szczególności w branży technologicznej, został znacząco skrócony. Co chwilę w sprzedaży pojawia się nowa kolekcja, nowy model telefonu czy innego urządzenia przenośnego. Ogromną przewagę nad resztą daje wprowadzenie na rynek innowacyjnego produktu z nowej kategorii. Stąd wyścig o miano pioniera.

• MASOWA KUSTOMIZACJA. Klienci oczekują personalizacji w obszarze wyglądu oraz funkcji produktów, które dotychczas były wytwarzane masowo.

• TEMPO ZMIAN BIZNESOWYCH. W zglobalizowanym świecie cyfrowym tempo prowadzenia działalności gospodarczej i zmian biznesowych jest szybsze niż kiedykolwiek wcześniej. Produkcja i dostawa towarów muszą być planowane w taki sposób, aby odpowiadać na zmienne trendy produktowe, oczekiwania klientów i modele biznesowe.

W przeważającej mierze każdy z powyższych czynników to efekt postępu technologicznego. Jednocześnie rozwój technologii jest kluczem do stworzenia narzędzi niezbędnych przy dostosowywaniu działalności gospodarczej do zmieniającego się rynku teraz i w przyszłości. Najbardziej istotne są "inteligentne" zakłady produkcyjne oraz łańcuchy dostaw z połączonymi i komunikującymi się czujnikami oraz kontrolerami, wypływające z nich ogromne ilości danych jakościowych, postęp w pracach analitycznych oraz rozwój samouczących się maszyn potrzebnych do przetworzenia zebranych informacji, a na końcu tego procesu liczy się również umiejętność wyciągania wniosków i wykorzystania ich do tworzenia wyższego poziomu inteligentnych rozwiązań.

Pojawienie się internetu rzeczy w przemyśle oraz inteligentnego łańcucha dostaw
Najbardziej dyskutowanym obecnie zjawiskiem w świecie technologii jest prawdopodobnie pojawienie się tzw. Industrial Internet of Things (IIoT). Chodzi o Internet Rzeczy w Przemyśle, gdzie czujniki, kontrolery i urządzenia są połączone w całe systemy przemysłowe i komunikują się między sobą. Bezpośredni dostęp do ogromnej ilości danych oraz możliwość łączenia się i wpływania na siebie poszczególnych elementów systemu, sprawiają, że proces podejmowania decyzji jest udoskonalony i znacząco skrócony, a wyższa efektywność i zyskowność są faktem. Już teraz pojawiają się konkretne liczby, choć poszczególne szacunki różnią się między sobą. McKinsey Global Institute przewiduje, że do 2025 roku ekonomiczny wpływ IIoT sięgnie nawet 3,7 biliona dolarów rocznie¹.

W obszarze logistyki korzyści płynące z połączonych ekosystemów są zdumiewające. Pojedyncze informacje nie niosą ze sobą zbyt dużej wartości, jednak dane od dostawców, producentów, sprzedawców i innych partnerów zebrane w całość dają możliwość wyciągnięcia istotnych wniosków. Dzięki nim osoby zarządzające łańcuchem dostaw mogą zidentyfikować ukryte problemy czy niewykorzystywane możliwości, a w rezultacie zmniejszyć koszty bądź podnieść jakość świadczonych usług.

Informacje, które mogą posłużyć do ulepszenia poszczególnych procesów są wszędzie. Wystarczy wyobrazić sobie możliwość analizowania opinii końcowych użytkowników konkretnego produktu, wszystkich opinii udostępnionych przez nich w sieci – na forach, stronach z recenzjami, w mediach społecznościowych – a następnie przełożenia ich na funkcjonalność i wygląd wspomnianego produktu.

Połączone wyzwania, inteligentne rozwiązania
Korzyści płynące z analizy strukturalnych i niestrukturalnych danych nie są jedynie pieśnią przyszłości. Wstępna i niezbyt wyszukana forma IIoT funkcjonuje już dziś. Każdy zakład produkcyjny ma obecnie setki, jeśli nie tysiące czujników, urządzeń i maszyn, które dostarczają ogromnych ilości danych. Niejednokrotnie problemem jest jednak dostarczenie ich w wartościowej formie dającej się dalej przetwarzać. Najbardziej banalnym przykładem takich trudności jest chociażby sposób zapisu nazwy dostawcy z mnogością języków, znaków diakrytycznych i formatów pisowni.

[...]

Internet Rzeczy w Przemyśle, konwergencja dużej ilości danych, zdolności analityczne oraz cyfryzacja dają firmom szansę wprowadzenia istotnych zmian. Na początku tej drogi najważniejsze kroki to rozwój cyfrowych platform oraz zwiększanie swoich możliwości analitycznych. Jednak zmiana kultury i podejścia jest równie ważna co aspekty techniczne. Przejście z zarządzania opartego o arkusze Excel do procesów cyfrowych jest kluczowe, ponieważ wymaga niejednokrotnie zmiany dotychczasowego sposobu oraz porządku wykonywania zadań oraz uniezależnienia się od opinii ekspertów z poszczególnych dziedzin.

Jakie wnioski płyną z tych zmian?
IIoT daje ogromne możliwości firmom myślącym przyszłościowo. Jednak nie bez pewnych trudności. Przywiązanie do danych strukturalnych, istotne ilości nieustrukturyzowanych danych, problemy przy wdrożeniu nowych rozwiązań technologicznych to tylko niektóre z nich. Kluczowe dla rozwoju inteligentnego łańcucha dostaw jest zbieranie danych z wielu źródeł, ich spójność, kontrola nad informacjami oraz ich rygorystyczna analiza. Te firmy, którym uda się z opisanych powyżej elementów stworzyć sprawnie działającą całość, będą nowym Henrym Fordem nadchodzącego wieku inteligentnej produkcji. Produkcji napędzanej przez takie zjawiska jak cognitive computing oraz Industrial Internet of Things.

¹ źródło: Unlocking the potential of the Internet of Things, McKinsey Global Institute, czerwiec 2015