Poziomice laserowe – działanie, zalety, możliwości
TMEChoć klasyczne poziomice wyposażone w libelki wypełnione eterem lub alkoholem wciąż znajdują się w użyciu, prym w większości zastosowań wiodą już poziomice laserowe. Jak działają, jakie dają możliwości i jakie ich typy i odmiany znajdują się w ofercie TME?
Najprościej rzecz ujmując: laserowe poziomice są elektronicznymi urządzeniami wskazującymi poziom (często też pion) i wyznaczającymi je wizualnie na płaszczyznach poprzez emisję wiązek laserowych o określonych barwach. Ten opis jest oczywiście bardzo zwięzły i wymaga pewnego rozwinięcia, począwszy choćby od tego, że wysokość, na której wyświetlane są wiązki, podlega regulacji w zakresie określonym przez producenta – z reguły w takim, który pozwala wykonywać wszelkie prace we wnętrzach od poziomu podłogi po sam sufit. Warto mieć na uwadze też fakt, iż są to urządzenia niewielkie – o wadze w przedziale od pół do jednego kilograma – oraz delikatne, dlatego trzeba je traktować z dużą ostrożnością i nie dopuszczać do ich upadków lub gwałtownych przechyłów. Taka przezorność jest wskazana z uwagi na wrażliwość mechanizmu samopoziomowania, który może łatwo ulec uszkodzeniu, nawet w modelach wyposażonych w jego blokadę zabezpieczającą.
Część poziomic laserowych wyposaża się w uchwyt do zamocowania statywu, w funkcjonalność dalmierza (bardzo przydatną na każdym placu budowy) oraz w wyświetlacze diodowe, na których użytkownicy znajdują informacje dotyczące m.in.: jakości wypoziomowania, wysokości i kąta rzutu wiązki na ścianę, ilości energii pozostałej w baterii (akumulatorze) czy też szacunkowego czasu pracy, jaki pozostał do momentu całkowitego rozładowania. Wiele profesjonalnych modeli oferuje się w zestawach z dodatkowym osprzętem, takim jak: specjalne zaciski, klamry czy uchwyty do ich mocowania w nietypowych miejscach (na rurach instalacyjnych biegnących poziomo lub pionowo, na zawieszkach pod sufitem itp.), a także z kompatybilnymi odbiornikami, które są niczym innym jak detektorami wiązki do określania jej opozycji w terenie, czyli na zewnątrz budynków. Bywają one bardzo przydatne, gdyż w świetle słonecznym nawet silne wiązki o zielonej barwie stają się praktycznie niewidoczne.
Typologię poziomic laserowych można poprowadzić w oparciu o różne kryteria. Najczęściej mówi się o poziomicach emitujących wyłącznie wiązkę (lub wiązki) poziomą – to tzw. klasyczne poziomice o kącie rozwarcia wiązki w zakresach do: 120° / 140° / 180°. Wyróżnia się także poziomice o laserach krzyżowych, które są w gruncie rzeczy poziomicami wzbogaconymi o dodatkową (lub dodatkowe) wiązkę pionową, co pozwala wyznaczać również kąty proste. Oprócz nich funkcjonują poziomice 360°, tzw. lasery płaszczyznowe, które rzucają wiązki laserów dookoła siebie. Z punktu widzenia sposobu osadzenia tych urządzeń można wskazać na poziomice ze statywem, który umożliwia ustawienie ich na ustalonej wysokości, oraz modele bez statywu. Przyjmując perspektywę sposobu poziomowania się tych urządzeń, katalogi producentów wspominają o urządzeniach samopoziomujących się (dzięki kompensatorowi magnetycznemu) oraz takich, które wypoziomować musi operator. Wszystkie wyżej wymienione mogą być ponadto poziomicami wyposażonymi we wspomniany i niezależnie działający dalmierz, który u niektórych producentów stanowi przyczynek do stworzenia osobnej kategorii poziomic w ich katalogach.
Działanie poziomic polega na emisji wiązki czerwonego lub zielonego lasera. Laser ten to mocno skupiona i wielokrotnie wzmocniona wiązka światła emitowanego przez diodę LED. Jej wielkość (grubość) zależy od parametrów diody i poziomu skupienia światła, a im jest mniejsza, tym lepiej, ponieważ ultracienka wiązka pozwala na maksymalną precyzję i minimalizację potencjalnego błędu niemal do zera, nawet przy sporych odległościach, rzędu 30-50 metrów. Barwa wiązki również nie pozostaje bez znaczenia. Czerwona, czyli standardowa, jest optymalna do prac wewnątrz budynków, jednak na zewnątrz lub w pomieszczeniach bardzo silnie nasłonecznionych może być niewidoczna, dlatego coraz więcej modeli dysponuje wiązką zieloną, której jasność jest cztero- lub nawet pięciokrotnie wzmocniona w stosunku do czerwonej. Oczywiście nie odbywa się to bez kosztów – wiązka zielona zużywa więcej energii i oferuje czas pracy krótszy o 1/2 lub 2/3 w stosunku do czasu pracy w trybie wiązki czerwonej.
Sercem każdej poziomicy laserowej jest kompensator, czyli podzespół łączący elektronikę i optykę, stabilizowany magnetycznie lub pneumatycznie – stąd mowa o stabilizatorach magnetycznych bądź pneumatycznych. Oba rodzaje wykonują to samo zadanie: samopoziomują urządzenie, poruszając się w granicach ustalonego przez producenta marginesu swobodnego ruchu (z reguły +/- 3° do 5°). Chodzi więc tutaj o automatyczne ustawienie poziomu linii światła lasera względem osi ziemi tak, by poziom był rzeczywiście poziomem, a pion pionem. Taka regulacja jest możliwa tylko po uprzednim ustawieniu urządzenia we względnym poziomie. Jeśli margines dopuszczalnego przechylenia zostanie przekroczony, wiele modeli zasygnalizuje niemożność wypoziomowania się poprzez sygnały dźwiękowe lub świetlne.
Wracając jeszcze na chwilę do obu rodzajów stabilizatora, należy wyjaśnić ich zasadę działania. Mianowicie kompensatory magnetyczne (spotykane znacznie częściej) posiadają swego rodzaju wahadło kontrolowane przez układ magnesów. W przypadku stabilizatora pneumatycznego pozycjonowanie wahadła odbywa się poprzez układ tłumiący drgania przy wykorzystaniu powietrza. Skuteczność obu jest w zasadzie identyczna, z wyłączeniem sytuacji, w której na kompensator magnetyczny działa silne pole magnetyczne (pobliski transformator czy linia wysokiego napięcia). Może to doprowadzić do zakłócenia pracy systemu. Niektóre poziomice wyposaża też się od niedawna w tzw. kompensatory elektroniczne, które posiadają wewnętrzne libelki elektroniczne, sprzęgnięte z procesorem sterującym pracą zespołu serwomotorów. Jest to rozwiązanie najdroższe, lecz zarazem najdokładniejsze.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Zalety i możliwości oraz dobór
Poziomice laserowe ułatwiają wykonanie wielu prac przy remontach, montażach, wykonywaniu precyzyjnych pomiarów (funkcja dalmierza) podczas kładzenia wszelkich instalacji rurowych lub podczas wielu prac i procesów odbywających się na placu budowy. Okazują się niezastąpione również przy bardzo prozaicznych zadaniach, takich jak położenie glazury na ścianie czy zamontowanie półki. Dzięki kilku trybom bezobsługowego działania pozwalają jednej osobie wykonać pracę, do której jeszcze niedawno trzeba by zatrudnić minimum dwóch fachowców.
Dobierając poziomicę laserową należy dopasować możliwości konkretnych modeli do naszych potrzeb. Aby to się udało, potrzebna jest analiza kilku kluczowych parametrów, takich jak: zasięg poziomicy (zakres pomiaru), czas pracy na komplecie baterii lub jednym ładowaniu akumulatora, zakres kątów wiązki w poziomie i pionie, precyzja pomiaru, czyli margines błędu przy zasięgu 10 / 20 metrów, zakres poziomowania lasera oraz wyposażenie dodatkowe (np. miękki futerał dla bezpiecznego transportowania urządzenia). Wszystkie te parametry muszą współgrać z naszymi oczekiwaniami oraz wymaganiami zadań, jakie przed nami stoją. Warto postawić na modele lepszych marek, oferujące w pakiecie funkcję dalmierza czy też opcję wyłączania poszczególnych wiązek dla wydłużenia czasu pracy na posiadanym zapasie energii. Istotnymi aspektami jest też pyłoszczelność i wodoszczelność urządzenia, co ma związek z dużym zapyleniem i narażeniem na zanieczyszczenia, np. podczas prac remontowych. Parametr ten przekłada się też na zdolność do działania w warunkach wysokiej wilgotności. Dlatego IP na poziomie 54 to minimum dla profesjonalnych zastosowań na powietrzu, jak i pod dachem.
Należy też pamiętać, że poziomice laserowe pracują często w pomieszczeniach nieogrzewanych zimą lub w pełnym nasłonecznieniu. Dlatego powinny się cechować wytrzymałością na dość duży zakres temperatur pracy i przechowywania. Standardem jest zdatność prawidłowego działania w zakresie od -10°C do +45°C, lecz modele najlepszych producentów mogą działać nawet przy temperaturach od -20°C do +50°C. Ostatnim czynnikiem do przeanalizowania jest cena. Do typowych prac remontowych może wystarczyć poziomica z dwiema lub trzema wiązkami (laser krzyżowy) i dalmierzem za 400-600 złotych, zawodowcy chętnie jednak sięgają po modele oferujące pracę w 360°, które dają im maksimum możliwości i kosztują często od 500 złotych do 1000 lub więcej.
Poziomice laserowe w ofercie TME
Oferta poziomic laserowych w katalogu TME została oparta na produktach marki PLS będącej częścią firmy FLUKE. Są to wyroby bardzo wysokiej klasy, zaprojektowane z myślą o profesjonalistach, i tworzone przez zespół inżynieryjny o ponad 50-letnim doświadczeniu. Ofertę TME na tym polu tworzą modele 3PR, 180 LG oraz zróżnicowane warianty poziomic: PLS 6R, PLS 6G oraz PLS 180R i PLS 180G, gdzie symbol R oznacza wiązkę czerwoną (Red), zaś symbol G sygnalizuje wiązkę zieloną (Green). Wszystkie pracują z dokładnością do 3 mm na dystansie 10 metrów i dają widoczne wiązki do 15 metrów standardowo, do 30 metrów punktowo (serie PLS 6) oraz do 60 metrów z wykorzystaniem detektorów wiązek. Każdy z tych modeli posiada też trwałą blokadę wahadła dla bezpiecznego transportu
Firma przygotowała też zestaw akcesoriów i części dodatkowych. Obejmuje on futerały, statywy, uchwyty magnetyczne oraz sufitowo-ścienne, zestawy baterii, skrzynki narzędziowe, zaciski do detektorów oraz wiele innych.
Źródło: TME
