– Sztuczna inteligencja w Polsce nie rozwija się tak, jak byśmy sobie tego życzyli, i dopóki nie ma budżetu, nie będzie. Ważne, żebyśmy byli w stanie tak zastosować cudze rozwiązania, żeby było to z korzyścią dla biznesu, ale i dla społeczeństwa i żebyśmy odpowiedzieli na pytania i wyzwania, które są z nią związane. To np. wyzwania, które wiążą się z moralnością sztucznej inteligencji, czyli jak ona będzie podejmowała decyzje – mówi agencji informacyjnej Newseria Innowacje Anna Streżyńska, była minister cyfryzacji.

Sztuczna inteligencja w Polsce

Z raportu „State of Polish AI 2021" fundacji Digital Poland wynika, że pod względem liczby ekspertów pracujących nad rozwojem lub wdrożeniem sztucznej inteligencji Polska zajmuje 17 miejsce w UE, a jesteśmy liderem w naszej części Europy. Polskie firmy SI najczęściej pracują dla branży IT, telekomunikacji, bankowości i finansów oraz handlu. Nie jesteśmy jednak prekursorami w dużej mierze ze względu na mały budżet, jaki przeznaczamy na nowoczesne rozwiązania. Jak jednak podkreśla Anna Streżyńska, powolne tempo rozwoju sztucznej inteligencji pozwoli odpowiedzieć na pojawiające się wątpliwości dotyczące etyki i moralności wprowadzanych rozwiązań.

– Są już rozwiązania sztucznej inteligencji, która ocenia kondycję świni i dokładnie mierzy jej stan zadowolenia. W pierwszej chwili myślałam, że ktoś o te świnie zadbał i sprawdza, czy ich życie w hodowli przemysłowej jest dostatecznie komfortowe. Potem okazało się, że rozwiązanie ma na celu zwymiarowanie właściwego momentu, kiedy trzeba tę świnię zabić, bo szczęśliwa świnia jest smaczniejsza. To tylko jeden z przykładów. Jest cała masa pytań z zakresu moralności i etyki, które zadecydują o tym, jak dużo człowieka w nas pozostanie – zaznacza ekspertka.

Niegdyś uważano, że przyszłość sztucznej inteligencji będzie się wiązać z automatyzacją prostych, powtarzalnych zadań wymagających podejmowania decyzji na niskim poziomie. Jednak sztuczna inteligencja szybko zyskała na wyrafinowaniu dzięki mocniejszym komputerom i kompilacji ogromnych zbiorów danych. Firmy wykorzystują ją teraz do zarządzania pozyskiwaniem materiałów i produktów od dostawców oraz do integrowania ogromnych zasobów informacji. Oprogramowanie SI sprawdza się także w HR – przetwarza i analizuje głosy i mimikę rozmówców podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Zamiast zastępować pracowników, sztuczna inteligencja przejmuje ważne zadania techniczne.

SI a aspekty etyczne

Zdaniem ekspertów, choć algorytmiczne podejmowanie decyzji wydaje się przezwyciężać ludzkie uprzedzenia, to wiele algorytmów podejmuje decyzje arbitralnie, w tym te o ludzkim życiu. Przykładem może być firma Xsolla, która przeanalizowała pracę swoich pracowników z użyciem sztucznej inteligencji oraz obróbki dużych zasobów danych. Według systemu część osób była niedostatecznie pracowita, wręczono im więc wypowiedzenie.

– Istnieją różne teorie, gdzie warto inwestować w sztuczną inteligencję, a gdzie trzeba pozostawić pracę ludziom, albo ze względów ekonomicznych, albo ze względów celowościowych. Ale to budzi szereg następnych pytań, w jaki sposób mamy przygotować ludzi do tej zmiany, co się zdarzy, jeśli będą obszary gigantycznego wykluczenia, biedy i bezrobocia, w jaki sposób kształtować młodych ludzi, żeby byli gotowi podjąć się innych zadań, skoro zostaną zastąpieni przez algorytmy i automaty. A to już powinniśmy wiedzieć dziś, bo technologia przyspiesza bardzo szybko, a procesy edukacyjne, wychowawcze, procesy dostosowania prawa są długotrwałe – podkreśla była minister cyfryzacji.

Sztuczna inteligencja przejmuje coraz więcej sektorów. W 2016 r. brytyjski University College opracował raport na temat wdrożenia SI w sądownictwie. Oprogramowanie IBM, które powstało na jego podstawie, przewidziało blisko 80% orzeczeń wydanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Tylko w co piątym przypadku sztuczna inteligencja wydałaby inny wyrok. Dlatego np. Estonia wdrożyła sztuczną inteligencję w pierwszej instancji sądownictwa cywilnego. Choć sieci neuronowe zaczynają zastępować człowieka w dziedzinach, które dotychczas wydawały się niezależne od nowych technologii, brakuje publicznego dyskursu dotyczącego etycznego wdrażania SI.

– Rodzą się niezwykłe liczby bardzo ważnych pytań. Gdzie jest granica, czym się powinniśmy kierować, kto ustala zasady, kto i w jaki sposób będzie decydował o zmianach prawa, czy jesteśmy gotowi, żeby podjąć ciężar odpowiedzialności za ludzi, którym będzie trudniej się dostosować, czy mamy na to mechanizmy ekonomiczne i budżetowe – wymienia Anna Streżyńska.

Źródło: Newseria