Koszty energii są większym wyzwaniem niż pandemia
ABBRosnące koszty energii budzą większe obawy wśród polskich firm przemysłowych niż pandemia – wynika z najnowszego badania ABB. Aż 90% respondentów uważa, że wyzwanie, przed którym teraz stoją, stanowi zagrożenie dla rentowności.
Firma ABB przeprowadziła globalne badanie na grupie ponad 2500 menedżerów, prezesów i właścicieli firm z 11 krajów. Polskę reprezentowało 250 właścicieli średnich i dużych przedsiębiorstw przemysłowych. Ponad dwie trzecie badanych polskich firm spodziewa się, że w 2023 r. koszty energii będą miały większy udział w całkowitych kosztach operacyjnych niż rok wcześniej – wynika z raportu ABB Energy Insights 2023.
– Scenariusz na przyszłość, który wyłania się z badań, jest niepokojący. Koszty energii w sposób bezpośredni przekładają się na zmniejszoną rentowność i konkurencyjność firm. Pomimo swojego ciężkiego wpływu na gospodarkę, COVID-19 w różnym stopniu oddziaływał na poszczególne sektory. Z energią jest inaczej, bo praktycznie wszystkie firmy są uzależnione od rynku energii – mówi Tomasz Wolanowski, wiceprezes ABB Sp. z o.o.
Negatywne skutki wysokich cen energii
W ostatnim roku aż 70% polskich firm przemysłowych doświadczyło negatywnych skutków rosnących cen energii. To pokazuje, że skala zjawiska jest powszechna. W rezultacie spadły marże zysku (40%) i zwiększyły się ceny wyrobów gotowych (31%). Mało tego, wyższe rachunki za prąd przyczyniły się również do zmniejszenia wydatków (19%) i przyhamowania produkcji (15%). Miały też wpływ na opóźnienia (11%), a nawet anulowanie (4%) inwestycji. Część firm (10%) zdecydowała się na zamrożenie rekrutacji, a niektóre nawet na zwolnienia (4%).
Aż 61% firm spodziewa się, że sytuacja prędko się nie zmieni i rosnące ceny energii w ciągu 3 do 5 lat wywrą negatywny wpływ na ich działalność. Będzie to m.in. obniżenie rentowności (32%) i ograniczenie ekspansji na nowe rynki (14%). Nic dziwnego, że przynajmniej część firm chce się zabezpieczyć – ponad połowa (58%) respondentów planuje inwestycje w technologie zwiększające efektywność energetyczną w ciągu najbliższych 36 miesięcy. Sęk w tym, że większość z tych wdrożeń będzie umiarkowana w skali i skupi się tylko na wybranych obszarach działalności (40%).
Przedsiębiorcy zwracają uwagę na kilka potencjalnych problemów. Oprócz tego oczywistego, czyli coraz wyższych rachunków za energię (83%), wymieniana jest również sytuacja geopolityczna i przyszłe regulacje, które mogą wpłynąć na dostępność energii (18%). Inne potencjalne wyzwania to przerwy w dostawie energii (13%) czy też narzucane ograniczeń w jej zużyciu (10%).
– Na szczęście ponad połowa firm przemysłowych planuje inwestycje w technologie zwiększające efektywność energetyczną. Jednocześnie prawie 80% podejmuje lub planuje działania podnoszące poziom bezpieczeństwa i samowystarczalności energetycznej, inwestując m.in. w odnawialne źródła energii. To pokazuje, że firmy są świadome problemu i starają się w pewnym stopniu uniezależnić od niepewności na rynku energii – uważa Tomasz Wolanowski.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Świat w niepewności
Wysokie cen energii to oczywiście nie tylko polska przypadłość. Stanowią one zagrożenie dla konkurencyjności firm na wszystkich badanych rynkach. Taka deklaracja padła z ust ponad 90% pytanych. Badanie globalne, które przeprowadzono na grupie 2300 menedżerów (i w którym zadano podobne pytania, co w badaniu na polskim rynku), pokazuje, że jedna trzecia firm musiała obniżyć marże i zmniejszyć wydatki w jakimś obszarze działalności.
Warto podkreślić, że na prawie wszystkich dziesięciu badanych rynkach zagranicznych rosnące ceny energii uderzają rykoszetem w pracowników w większym stopniu niż w przypadku polskich przedsiębiorstw. Sumując wyniki badania globalnego można dojść do wniosku, że trzy z pięciu najważniejszych obszarów, w których dokonuje się redukcji budżetu, są związane z rynkiem pracy: 42% firm wyda mniej na rekrutację, 38% zmniejszy wydatki na wynagrodzenia, nadgodziny i premie, a 37% na szkolenia i rozwój pracowników.
Jednak nie tylko cięcia wydatków mają stanowić panaceum na drożyznę. 34% pytanych w badaniu globalnym zamierza zwiększyć inwestycje w efektywność energetyczną, a 40% planuję instalację OZE, aby zmniejszyć zależność firmy od publicznej sieci energetycznej. Inwestycje w OZE są wymieniane na pierwszym miejscu, podobnie jak w badaniu wśród polskich przedsiębiorstw.
Energia stanowi istotne, wielopoziomowe obciążenie dla firm – zwłaszcza w przemyśle, który jest jedną z najbardziej energochłonnych branż. Jednak decydenci są świadomi problemów i – uogólniając – starają się podejmować odpowiednie działania. Większe koszty energii i wyzwania związane z bezpieczeństwem energetycznym przełożą się więc na mniejszą energochłonność przedsiębiorstw i rosnącą adopcję nowych technologii. To z kolei może przyspieszyć transformację energetyczną.
Źródło: ABB
