W ciągu ostatnich trzydziestu lat wewnętrzny transport kolejowy towarowy znacznie stracił na znaczeniu. To efekt przede wszystkim deindustrializacji po upadku krajów socjalistycznych oraz komercjalizacji transportu kolejowego. Część istniejącej infrastruktury przestała być więc używana. W ostatnim czasie zaczyna się to jednak zmieniać ze względu na potrzebę redukcji emisji dwutlenku węgla. Kolej staje się tu szansą na bardziej zrównoważony transport. 

Wykorzystać dostępną infrastrukturę

Rozwój węzłów kolejowych jest procesem złożonym, który wymaga uwzględnienia wielu czynników, takich jak infrastruktura, planowanie przestrzenne, wykonalność ekonomiczna, a także finansowanie i zarządzanie. Decyzje polityczne, które mogą wiązać się z dużymi inwestycjami publicznymi, wymagają solidnie przygotowanej koncepcji i procesu rozwoju.

Przez długi okres transport kolejowy towarów wewnątrz miast nie był priorytetem, więc planistom może brakować specjalistycznej wiedzy. Dlatego potrzebne są wytyczne. Z pomocą przychodzą tu naukowcy. 

Aby sprostać temu wyzwaniu, w ramach międzynarodowego projektu UrbFRail, w którym uczestniczą kraje takie jak Polska, Szwecja i Niemcy, powstaje zestaw narzędzi wspierających planistów w wyborze odpowiednich obszarów dla kolejowych węzłów towarowych i wspomagających rewitalizację tych obszarów: narzędzie przesiewowe dotyczące miejskiego transportu kolejowego i narzędzie dotyczące rozwoju miejskiego transportu kolejowego. Oba zostały zaprojektowane z myślą o ich uniwersalności i możliwości zastosowania w podobnych przypadkach w różnych miastach na terenie Europy, w przypadku tego projektu na terenie krajów bałtyckich. Dodatkowo, dzięki platformie edukacyjnej Urban Rail Freight Learning Platform planiści będą mieli dostęp do tych narzędzi i będą mogli z nich korzystać w codziennej pracy.

Wkład zespołu z PW

Specjaliści z Politechniki Warszawskiej z Wydziału Transportu (dr inż. Andrzej Kochan) oraz z Wydziału Architektury (dr inż. Krystian Kwieciński) zajmują się narzędziem Screening Tool.  Jego celem jest zwrócenie uwagi na kluczowe aspekty, które należy wziąć pod uwagę przy ocenie potencjału danego miejsca do utworzenia miejskiego towarowego węzła kolejowego.

– Narzędzie to umożliwia wstępną ocenę potencjału miejsca, na podstawie istniejących bocznic kolejowych lub możliwości ich rewitalizacji w kierunku węzła kolejowego – opowiada dr inż. Andrzej Kochan. – Wyniki oceny są podstawą do dalszej analizy, a raport generowany przez narzędzie zawiera wnioski i udzielone odpowiedzi.

MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE

Transport

Kolejne lata mogą być okresem prosperity dla transportu kolejowego

Kolejne lata przyniosą ważne dla rozwoju transportu szynowego szanse. Jedną z nich będzie zmniejszenie konkurencyjności transportu drogowego, do czego może się przyczynić objęcie tego sektora od 2027 r. nowym unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji CO₂. Szansą dla kolei są także tłumny powrót pasażerów po latach pandemii oraz planowane inwestycje w linie kolejowe w ramach projektu Centralnego Portu Komunikacyjnego. – Rynek będzie potrzebował atrakcyjnej, kompletnej oferty przewozowej, napędzanej zieloną energią. To najlepszy czas na inwestycje na kolei – ocenia ekspert rynku Mateusz Izydorek vel Zydorek. Tym bardziej że – co wyraźnie podkreśla – wojna w Ukrainie pokazała, jak ważny jest to sektor dla bezpieczeństwa kraju. Według niego w tym kontekście dla rynku istotna będzie ogłoszona właśnie transakcja przejęcia PKP Energetyka przez Polską Grupę Energetyczną.

Automatyzacja

Roboty naprawią tory kolejowe

Wiele osób uważa, że ​​europejskie linie kolejowe wymagają pilnego remontu. Pomoc może nadejść wkrótce dzięki opracowaniu innowacyjnego robota zdolnego do naprawy szyn i rozjazdów.

Z narzędzia będą mogli korzystać planiści zajmujący się gospodarką przestrzenną miast, władze miejskie, osoby odpowiedzialne za rozwój linii kolejowych, zarządcy infrastruktury oraz osoby zarządzające istniejącymi bocznicami. 

– Poziom szczegółowości udzielanych odpowiedzi jest dostosowywany do celów analizy, a w przypadku nieadekwatnych pytań, odpowiedzi mogą być pominięte lub uzasadnione brakiem informacji – zaznacza dr inż. Krystian Kwieciński. 

Projekt UrbFrail jest owocem zaangażowania trzech krajów: Polski, Niemiec i Szwecji, które dążą do poprawy jakości życia swoich obywateli poprzez innowacyjne rozwiązania w obszarze rewitalizacji bocznic kolejowych w obrębie aglomeracji miejskiej. Projekt otrzymał wsparcie finansowe z programu Unii Europejskiej Interreg Baltic Sea (500 tys. euro) oraz Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego (400 tys. euro). 

Partnerzy projektu: Senacki Departament Środowiska, Mobilności, Miejskiej, Ochrony Konsumentów i Działań w dziedzinie Klimatu (Niemcy), Politechnika Warszawska (Polska), Miasto Sztokholm (Szwecja), Szwedzka Administracja Transportu (Szwecja), Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (Polska), Lindholmen Science Park AB (Szwecja), Królewski Instytut Technologiczny KTH (Szwecja). 

Źródło: Politechnika Warszawska