Dlaczego nowoczesny magazyn wymaga wsparcia w obszarze cyfryzacji
Adobe Stock – GorodenkoffW ciągu ostatniej dekady wszystko gwałtownie przyspieszyło i standardem stały się dostawy towarów w ciągu doby lub dwóch. Nowoczesne magazyny muszą więc być zdolne do błyskawicznego przyjęcia, przechowania i wysłania dobrze spakowanego towaru – oczywiście pod właściwy adres. Czy bez cyfryzacji i automatyzacji większości procesów, które zachodzą w magazynach, jest to jeszcze możliwe? A jeśli nie, czy jest więcej powodów, dla których współczesny magazyn wręcz musi być wsparty cyfryzacją?
Powiązane firmy
Cyfryzacja magazynu to całe spektrum działań i rozwiązań optymalizacyjnych, które obejmują m.in. systemy zarządzania określonymi procesami i urządzenia automatyzujące procesy magazynowe. W dużym uogólnieniu obejmuje ona wiele różnych aspektów i technologii, które razem tworzą efektywniejszy, dokładniejszy i wydajniejszy system zarządzania magazynem.
Wchodząc jednak w zagadnienie głębiej, łatwo jest dostrzec, że na cyfryzację obiektów takich jak magazyny składa się kilka różnych, scharakteryzowanych poniżej elementów.
1. System Zarządzania Magazynem (warehouse management system – WMS) – to zaawansowane oprogramowanie, które automatyzuje zarządzanie operacjami magazynowymi, takimi jak choćby przyjmowanie towarów, składowanie, kompletacja zamówień, pakowanie czy wysyłka. Często WMS są integrowane z systemami planowania zasobów przedsiębiorstwa (enterprise resource planning – ERP), systemami zarządzania transportem (transport management system – TMS) i innymi narzędziami. Umożliwia to bowiem płynny przepływ informacji i lepszą kontrolę nad całym łańcuchem dostaw.
2. Automatyzacja procesów – z reguły jest wyrażona przez systemy automatycznego składowania i pobierania (automated storage and retrieval system – AS/RS), przy wykorzystaniu robotów i specjalistycznych automatów, co zwiększa efektywność działań i zmniejsza ryzyko błędów. Szeroko rozumiana automatyzacja procesów w magazynie obejmuje ponadto automatyczne wózki widłowe i wszelkiego rodzaju roboty mobilne (takie jak autonomiczne pojazdy do transportu towaru w obrębie hali magazynu).
3. Technologie śledzenia i identyfikacji – wykorzystuje się w nich dwa konkurujące ze sobą standardy: kodowanie kreskowe bądź technologię RFID (radio-frequency identification). Oba standardy pozwalają identyfikować i śledzić towary w czasie rzeczywistym. Rozszerzając nieco definicję śledzenia i identyfikacji, do tego punktu można włączyć jeszcze czujniki IoT, które monitorują warunki przechowywania towarów, mierząc takie parametry, jak m.in. temperatura, wilgotność czy ilość światła w określonej strefie.
4. Big Data i Data Analysis – to nieodzowny element do uzyskania skutecznej cyfryzacji magazynu. Gromadzenie i analizowanie dużych ilości danych operacyjnych umożliwia bowiem lepsze podejmowanie decyzji na podstawie rzeczywistych informacji.
5. Raportowanie i dashboardy – użycie narzędzi do raportowania, a w szczególności dashboardów, które prezentują kluczowe wskaźniki wydajności (KPI) w sposób wizualny, wpływa pozytywnie na szybkość podejmowania decyzji. Zwłaszcza, że mogą i wręcz powinny być one oparte na danych, które spływają w czasie rzeczywistym.
6. Rozwiązania mobilne (aplikacje mobilne) – chodzi tu o użycie aplikacji mobilnych do zarządzania operacjami magazynowymi z dowolnego miejsca, co zwiększa elastyczność i dostępność informacji. Aplikacje takie instalowane są m.in. na tabletach, skanerach ręcznych i innych urządzeniach przenośnych, których pracownicy magazynu używają do rejestrowania i śledzenia operacji.
7. Sztuczna inteligencja (SI) i uczenie maszynowe – wykorzystanie SI w dzisiejszych nowoczesnych magazynach to nie tylko przewidywanie popytu i optymalizacja poziomu zapasów (predykcyjne zarządzanie nimi). To także optymalizowanie tras kompletacji zamówień, zarządzanie przestrzenią magazynową i inne istotne procesy operacyjne.
8. Zarządzanie zdalne i chmura obliczeniowa – przechowywanie i przetwarzanie danych w chmurze umożliwia dostęp do informacji z dowolnego miejsca (tu silne powiązanie z mobilnymi urządzeniami) i lepszą skalowalność systemu. Szczególnie jednak istotna jest w tym kontekście możliwość zarządzania operacjami magazynowymi zdalnie. Wsparcie systemu chmurą zwiększa jego elastyczność i poszerza dostępność dla kadry zarządzającej.
Powyższa charakterystyka składowych typowego systemu stworzonego dzięki cyfryzacji magazynu wskazuje, że proces ten to kompleksowe przedsięwzięcie, które wymaga sporych inwestycji w odpowiednie technologie i narzędzia. Szybko przynosi to znaczące korzyści w postaci zwiększonej wydajności, dokładności i elastyczności operacyjnej magazynu. A dziś są to kluczowe atrybuty dla uzyskiwania przewagi w tej branży.
Czy nowoczesne magazyny wymagają cyfryzacji?
Odpowiedź na to pytanie nasuwa się sama: zdecydowanie tak. Współczesne systemy zarządzania magazynem (WMS) umożliwiają automatyzację wielu procesów – takich jak inwentaryzacja, kompletacja zamówień, zarządzanie zapasami i logistyka wewnętrzna – co znacząco redukuje błędy ludzkie i zwiększa dokładność operacji magazynowych.
Śledzenie zapasów w czasie rzeczywistym ułatwia zarządzanie stanami magazynowymi i unikanie nadmiarów lub niedoborów produktów. Ponadto umożliwia lepsze planowanie i prognozowanie potrzeb magazynowych. Systemy zarządzania magazynem wpływają również na optymalizację rozmieszczenia produktów w magazynie, minimalizując czas dotarcia do nich i ograniczając wysiłek potrzebny na kompletację zamówień.
Cyfryzacja umożliwia także lepszą kontrolę nad takimi zasobami, jak sprzęt i pracownicy, co prowadzi do ich efektywniejszego wykorzystania. Warto zwrócić też uwagę, że dobrze zaprojektowane i wdrożone cyfrowe systemy magazynowe ułatwiają współpracę między różnymi działami firmy i z partnerami zewnętrznymi, takimi jak dostawcy i klienci. Przekłada się to szybsze reagowanie na zmiany i problemy, co jest kluczowe w dynamicznym środowisku magazynowym.
Cyfryzacja magazynu pozwala na gromadzenie danych z różnych operacji magazynowych, co umożliwia lepsze podejmowanie decyzji (w czasie rzeczywistym) na podstawie stale napływających danych. Powstające w wyniku tego raporty i analizy mogą pomóc w zidentyfikowaniu obszarów, które wymagają poprawy i wprowadzaniu niezbędnych zmian.
Ponadto cyfryzacja magazynu to gwarancja łatwiejszego dopasowania się w przyszłości do nowych wymagań regulacyjnych, które dotyczą śledzenia i przechowywania produktów. A to ma szczególne znaczenie w takich branżach, jak farmaceutyczna czy spożywcza.
Można zatem pokusić się o stwierdzenie, że nowoczesne magazyny nie tylko wymagają cyfryzacji, ale bez niej wręcz nie mogą funkcjonować. Co więcej, dziś projektowanie nowego magazynu zaczyna się w zasadzie od zadania sobie pytania, na jakim systemie cyfrowym powinien on zostać oparty – zanim jeszcze pojawią się pierwsze szkice w nowym projekcie CAD .
Czy cyfryzując magazyn, warto zaimplementować SI?
Ponieważ SI może być stosowana na wiele różnych i zindywidualizowanych sposobów, spektrum korzyści, jakie daje, staje się bardzo szerokie. Jedną z najczęstszych aplikacji SI jest predykcyjne zarządzanie zapasami. Sztuczna inteligencja może analizować dane historyczne i aktualne trendy, aby przewidywać popyt i optymalizować poziomy zapasów. Pomaga to uniknąć zarówno nadmiarów, jak i niedoborów towarów.
Uniknięcie niedoborów osiąga się przez tzw. dynamiczne uzupełnianie zapasów. Polega ono na tym, że algorytmy SI automatycznie generują zamówienia uzupełniające na podstawie prognoz popytu i bieżących stanów magazynowych.
Kolejnym polem, na którym stosowanie SI daje wymierne korzyści, jest automatyzacja procesów magazynowych, ze szczególnym naciskiem na robotykę i automatyczne systemy składowania. W tym kontekście SI może kontrolować roboty i automatyczne systemy składowania (AS/RS), które zarządzają przechowywaniem i pobieraniem towarów. A to zapewnia szybszą i precyzyjniejszą obsługę towarów. Identycznie jest w przypadku autonomicznych wózków widłowych i robotów mobilnych – dzięki poddaniu ich kontroli ze strony SI mogą one samodzielnie przemieszczać towary w magazynie, redukując potrzebę pracy manualnej.
Zastosowanie SI daje też wiele korzyści w kwestii zarządzania przestrzenią magazynową, a dokładniej optymalizacji układu magazynu. Sztuczna inteligencja potrafi analizować rozmieszczenie produktów w magazynie, proponując takie miejsca składowania, dzięki którym minimalizowany jest czas i wysiłek potrzebny na kompletację zamówień. Co więcej, SI może jednocześnie przypisywać miejsca składowania w sposób dynamiczny na podstawie aktualnych potrzeb i dostępności przestrzeni – dosłownie w czasie rzeczywistym.
A przechodząc już do samej kompletacji zamówień: algorytmy SI mogą wyznaczać najefektywniejsze trasy dla pracowników, którzy kompletują zamówienia, i dostarczać im permanentnie informacje pomocne w podejmowaniu szybszych i trafniejszych decyzji w czasie rzeczywistym.
Rozważając implementację SI do systemu zarządzania magazynem warto wziąć pod uwagę jej niezawodność w zakresie poprawy jakości procesów i redukcji błędów, jakie mogą wystąpić. Dotyczy to m.in. automatycznego wykrywania błędów w kompletacji zamówień, detekcji uszkodzeń towarów czy innych nieprawidłowości – wszystko to może być realizowane poprzez analizę obrazu z kamer i informacji napływających z czujników.
Natomiast najcenniejsza cecha SI – czyli uczenie maszynowe – może pomóc w identyfikacji wzorców i anomalii w danych operacyjnych. To pomaga w zapobieganiu błędom i optymalizacji procesów.
Sztuczna inteligencja może okazać się niezastąpiona także podczas optymalizowania grafików pracy, a więc na polu zarządzania zasobami ludzkimi. Może ona analizować zapotrzebowanie na pracowników i optymalizować grafiki pracy w taki sposób, aby zapewnić odpowiednią obsadę w zależności od aktualnych potrzeb. Ponadto SI może monitorować wydajność pracowników i identyfikować obszary do poprawy.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Sztuczną inteligencję warto zaimplementować z jeszcze jednego powodu. Jest nim zaawansowana analityka danych operacyjnych, która owocuje choćby optymalizacją procesów i decyzji biznesowych dzięki wykorzystywaniu takich narzędzi, jak m.in. Real Time Dashboards. Wymaga to oczywiście powiązania SI z kolejnymi składowymi systemu, takimi jak Big Data i chmura obliczeniowa, jednak korzyści, które płyną ze sprzężenia tych elementów, są nie do przecenienia.
Jakie problemy mogą się pojawić podczas cyfryzacji magazynu?
Cyfryzacja magazynu może przynieść wiele korzyści, ale wiąże się też z różnymi wyzwaniami i problemami, wśród których często wskazywanym są wysokie koszty początkowe. Zakup sprzętu, oprogramowania, szkolenie pracowników czy konieczność zainwestowania w nową infrastrukturę technologiczną – to wszystko może stanowić barierę nie do przejścia dla mniejszych firm.
Zakładając jednak, że koszty nie stanowią przeszkody, kłopotem może się okazać zbyt wysoki stopień złożoności technologicznej podczas wdrożenia zaawansowanych systemów, takich jak WMS, IoT, SI czy automatyczne systemy składowania. Zdarza się bowiem, że integracja nowych technologii z istniejącymi systemami ERP i innymi zastanymi narzędziami może napotykać na problem wysokiej niekompatybilności. Później może to prowadzić do opóźnień i zakłóceń w operacjach magazynowych oraz spowodować konieczność poniesienia dodatkowych kosztów.
Choć wydaje się to mało istotne, poważnym problemem podczas cyfryzacji magazynu może się okazać kwestia szkolenia (czy raczej niedoszkolenia pracowników), ponieważ żeby efektywnie korzystać z zaimplementowanych nowych technologii, pracownicy muszą się swobodnie poruszać w tym nowych środowisku.
Barierą może być zatem zarówno brak odpowiedniego szkolenia – skutkujący problemami z wydajnością i dużą ilością błędów – jak i opór ze strony pracowników przed zmianami i nowymi technologiami. Ten czynnik psychologiczny może odegrać rolę również w przypadku konieczności wprowadzenia zmian w całościowym systemie organizacji pracy.
Inne godziny rozpoczęcia i zakończenia zmiany, inny czas trwania dnia roboczego, przesunięcia na inne stanowiska, konieczne dodatkowe szkolenia itd. – wszystko to wymaga przekonania wszystkich zainteresowanych stron do korzyści, które płyną z cyfryzacji, i wsparcia ich w procesie adaptacji. Brak odpowiedniej komunikacji i planowania na tym polu może prowadzić do oporu części pracowników, a w efekcie do problemów z wdrożeniem, a potem pełnym wykorzystaniem wszystkich możliwości, które płyną z udanej cyfryzacji obiektu.
Podsumowanie: co magazyn zyskuje dzięki cyfryzacji i automatyzacji
Cyfryzacja i automatyzacja magazynu przynoszą wiele korzyści, które mogą znacząco poprawić efektywność, dokładność i ogólną wydajność operacji magazynowych. Co więcej, jeśli wdrożone systemy i technologie cechuje skalowalność i zdolność do rośnięcia wraz z firmą, benefity okazują się jeszcze większe i pojawiają się w wydłużonej skali czasowej.
Lista korzyści, jakie zyskuje magazyn dzięki cyfryzacji, jest w sposób oczywisty dość indywidualna dla każdego przypadku. Z powodzeniem można jednak wskazać kilka punktów, które dotyczą niemal każdej udanej cyfryzacji takiego obiektu:
• Automatyzacja procesów – roboty, systemy automatycznego składowania i pobierania (AS/RS) oraz autonomiczne wózki widłowe wykonują zadania szybciej i precyzyjniej niż ludzie, co zwiększa wydajność operacyjną.
• Optymalizacja kompletacji zamówień – algorytmy SI i systemy WMS optymalizują trasy kompletacji zamówień, a użycie kodów kreskowych, technologii RFID i systemów wizyjnych pozwala na dokładne śledzenie towarów w czasie rzeczywistym, co minimalizuje błędy w inwentaryzacji i kompletacji.
• Automatyczna kontrola jakości – sztuczna inteligencja wykrywa uszkodzenia i nieprawidłowości w towarach, co zwiększa jakość produktów dostarczanych do klientów.
• Predykcyjne zarządzanie zapasami – algorytmy SI przewidują popyt i optymalizują poziomy zapasów oraz dynamicznie uzupełniają niedobory, co zapewnia stałą dostępność kluczowych produktów.
• Redukcja kosztów operacyjnych – automatyzacja zmniejsza potrzebę pracy manualnej, co obniża koszty związane z zatrudnieniem i szkoleniem pracowników.
• Optymalizacja przestrzeni magazynowej – SI i zaawansowane systemy składowania mogą lepiej wykorzystywać przestrzeń magazynową, co zmniejsza koszty, które wiążą się z wynajmem i utrzymaniem magazynów.
• Zmniejszenie ryzyka wypadków – automatyzacja niebezpiecznych zadań, takich jak przenoszenie ciężkich ładunków, zmniejsza ryzyko wystąpienia obrażeń pracowników.
• Lepsze warunki pracy – automatyzacja rutynowych i monotonnych zadań pozwala pracownikom skupić się na bardziej wartościowych i mniej obciążających czynnościach.
• Zaawansowana analityka – sztuczna inteligencja i Big Data umożliwiają gromadzenie i analizę dużych ilości danych, co pozwala na lepsze podejmowanie decyzji na podstawie rzeczywistych informacji.
• Szybka adaptacja do zmian – cyfryzacja umożliwia szybszą adaptację do zmian w popycie i warunkach rynkowych, co zwiększa elastyczność operacyjną.
• Skalowalność – nowoczesne technologie pozwalają łatwo skalować operacje magazynowe w miarę wzrostu firmy, bez konieczności dużych inwestycji w infrastrukturę.
• Szybsza realizacja zamówień – dzięki automatyzacji i optymalizacji procesów zamówienia są realizowane szybciej, co skraca czas dostawy do klientów.
• Wyższa jakość obsługi – dokładność i niezawodność operacji magazynowych uzyskana dzięki cyfryzacji przekłada się na mniej błędów i zwrotów, co zwiększa satysfakcję klientów.
Powyższy katalog benefitów, które płyną z sukcesem przeprowadzonej cyfryzacji obiektu, jakim jest magazyn, stanowi jednocześnie odpowiedź na postawione na wstępie pytanie. Czemu więc nowoczesny magazyn wymaga cyfryzacji? To oczywiste: bez niej nie da się osiągnąć zwiększonej efektywności, redukcji kosztów, poprawy jakości i bezpieczeństwa oraz większej elastyczności operacyjnej – co prowadzi do zachowania konkurencyjności na rynku. Dziś cyfryzacja to w zasadzie MUST HAVE dla każdego magazynu, który ma stabilnie funkcjonować i udanie konkurować na coraz trudniejszym rynku.
Jakie rozwiązania, wspierające cyberbezpieczeństwo, są dedykowane dla nowoczesnych magazynów?
Produkty Comarch, oferowane do obsługi nowoczesnych magazynów, wspierają cyberbezpieczeństwo przedsiębiorstw na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim aplikacje przed udostępnieniem klientom są szeroko sprawdzane za pomocą testów penetracyjnych, które mają na celu przetestowanie odporności oprogramowania na ataki hakerskie. Kolejnym elementem jest możliwość wielopoziomowej kontroli logowania dla użytkowników, którzy pracują np. za pomocą kolektorów danych w magazynie.
Ważnym aspektem jest zapewnienie fizycznego i cybernetycznego bezpieczeństwa serwerowni. Klienci Comarch mogą osiągnąć to, odpowiednio zabezpieczając własne serwery lub korzystając z rozwiązań zlokalizowanych w Chmurze Comarch, zapewniającej najwyższy światowy poziom bezpieczeństwa cyfrowego.
Równie ważne jest także tworzenie kopii zapasowych baz danych systemów magazynowych. Comarch dostarcza narzędzia, które pozwalają na zautomatyzowanie zadań backupu i tworzenie kopii bezpieczeństwa przechowywanej w Chmurze Comarch.
Piotr Kurowski, product manager Comarch WMS
Czy dziś, w dobie rosnącej popularności nowoczesnych technologii, można się spodziewać całkowitej eliminacji czynnika ludzkiego z procesów magazynowych?
W procesach magazynowych coraz większe znaczenie ma automatyzacja. Zastosowanie magazynów automatycznych do składowania dużych i ciężkich materiałów, takich jak blachy czy elementy długie, zwiększa efektywność procesów magazynowych, ograniczając do minimum rolę wózków widłowych. To z kolei przekłada się na wzrost bezpieczeństwa i ergonomii pracy. Zautomatyzowanie procesów magazynowych to również sposób na uwolnienie cennej powierzchni magazynowej.
W nowoczesnym magazynie, który wykorzystuje rozwiązania z zakresu automatyzacji, rola człowieka znacząco się zmienia. Operator nie jest już pracownikiem fizycznym, a odpowiada za kontrolowanie procesu, który odbywa się z poziomu oprogramowania sterującego. Nowe technologie związane ze sztuczną inteligencją z pewnością będą ten trend jeszcze bardziej pogłębiać.
Marcin Kozłowski, prezes zarządu Baumalog Sp. z o.o.
