Jak zoptymalizować procesy intralogistyczne
Raven MediaIntralogistyka, czyli ogół procesów, które wiążą się z przepływem materiałów i informacji wewnątrz przedsiębiorstwa, ma wydatnie wspomóc procesy produkcyjne. O ile jednak wiele przedsiębiorstw stawia na optymalizację tych drugich (wdrażając nowe i coraz bardziej zaawansowane rozwiązania produkcyjne), o tyle intralogistykę wciąż często traktuje się trochę po macoszemu. A to poważny błąd, bo bez usprawnienia procesów wewnątrzzakładowych trudno mówić o wyraźnym zwiększeniu wydajności całego przedsiębiorstwa.
Intralogistyka, jak sama nazwa wskazuje, to część logistyki, która obejmuje przepływ materiałów, podzespołów, gotowych towarów i innych ładunków wewnątrz danego przedsiębiorstwa. Przy tym może ona obejmować przepływ wspomnianych ładunków wewnątrz jednego budynku (np. w ramach jednego zakładu produkcyjnego), ale także między różnymi obiektami (np. z magazynu do zakładu produkcyjnego i z powrotem albo między różnymi zakładami, w których realizowane są kolejne etapy danego procesu produkcyjnego, czy między różnymi magazynami).
Intralogistykę należy traktować jednak nieco szerzej – nie tylko sprowadzając ją do przepływu ładunków wewnątrz przedsiębiorstwa. Można wyróżnić trzy główne obszary intralogistyki:
- Wewnętrzny transport materiałów – obejmuje wszystkie procesy transportowe w obrębie danego przedsiębiorstwa.
- Zarządzanie zapasami i przepływem informacji – przedsiębiorstwo powinno na bieżąco monitorować stany magazynowe, dostępne zapasy poszczególnych materiałów i towarów. Dzięki temu zna ich dokładną lokalizację i jest w stanie optymalnie zarządzać ich uzupełnianiem.
W tym celu stosuje się różnego rodzaju programy do zarządzania zapasami, które umożliwiają obsługę m.in. procesów zakupu, fakturowania i śledzenia przepływu wszystkich towarów. Programy te umożliwiają także sprawny przepływ informacji. Dzięki nim wszyscy pracownicy, którzy są zaangażowani w procesy intralogistyczne, mają łatwy dostęp do aktualnych informacji, niezbędnych do wykonywania ich obowiązków.
- Zarządzanie magazynem – obejmuje ogół procesów logistycznych, jakie zachodzą w danym magazynie. To m.in. przygotowanie zamówień, lokalizacja produktów, przyjmowanie i wydawanie towarów.
Intralogistyka równie ważna jak produkcja
Jeszcze do niedawna otoczenie produkcyjne było najważniejszym elementem podczas planowania budowy zakładu produkcyjnego. W pierwszej kolejności projektowało się właśnie wszystkie aspekty związane z procesami produkcyjnymi. Dopiero one determinowały projektowanie procesów logistycznych. Dziś coraz częściej odchodzi się od takiego podejścia na rzecz planowania holistycznego.
W nowoczesnych fabrykach powinno się równorzędnie traktować procesy produkcyjne i logistykę wewnętrzną. Tylko bowiem ich zintegrowane planowanie jest podstawą prawidłowego, a przede wszystkim wydajnego funkcjonowania wszystkich procesów wewnętrznych w zakładzie produkcyjnym. Bez dobrze zaplanowanej i efektywnej logistyki wewnątrzzakładowej trudno oczekiwać płynnego przebiegu wszystkich procesów produkcyjnych.
W nowoczesnych fabrykach, w których coraz częściej produkcję taśmową zastępują dużo elastyczniejsze modułowe gniazda robocze, przepływ materiałów nabiera całkowicie innego znaczenia. Od prawidłowego dostarczenia w określonym czasie materiału do danego gniazda roboczego, odebrania obrobionego komponentu i przekazania go do kolejnego etapu produkcyjnego czy odebrania gotowego produktu i dostarczenia go do magazynu zależy w dużej mierze płynność całego procesu.
W zakładach, w których przebieg procesu produkcyjnego i logistycznego są projektowane oddzielnie, dużo częściej dochodzi do strat, które są następstwem niedopasowania łańcucha produkcyjnego i logistycznego, czy błędów wynikających ze złej współpracy poszczególnych działów.
Co więcej, działania optymalizacyjne związane tylko z produkcją lub tylko z logistyką mogą nie przynieść oczekiwanych korzyści, a nawet mogą spowodować dodatkowe straty. Nierzadko bowiem usprawnienie jakiegoś procesu produkcyjnego może odbywać się kosztem logistyki. W efekcie oszczędności w jednym miejscu mogą generować dodatkowe koszty w innych obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Tylko holistyczne podejście jest w stanie pokazać, jakie skutki dla całego przedsiębiorstwa będą mieć zmiany w poszczególnych jego obszarach. A to pozwoli podjąć optymalną decyzję.
Niezbędne systemy IT
Żeby móc dobrze zarządzać procesami intralogistycznymi, niezbędne jest wdrożenie odpowiednio dobranych systemów informatycznych do zarządzania zasobami, magazynem, transportem, łańcuchem dostaw, bezpieczeństwem informacji i pozostałymi procesami intralogistycznymi. Oczywiście niezbędny jest dobór takich narzędzi informatycznych, które pozwolą na zarządzanie wszystkimi procesami najlepiej przy użyciu jednej platformy.
Jeśli w przedsiębiorstwie ma funkcjonować kilka programów do powyższych zadań, powinny być one ze sobą zintegrowane. Umożliwia to bowiem sprawny przepływ informacji między różnymi systemami. Nowoczesne technologie IT muszą pozwalać na cyfrowe połączenie między pracownikami działu odpowiedzialnego za logistykę i produkcję, maszynami i innymi urządzeniami, systemami transportowymi, a nawet innymi działami przedsiębiorstwa.
Dostęp do informacji powinien być zapewniony w czasie rzeczywistym. Ponadto system powinien umożliwiać importowanie danych między różnymi bazami, śledzenie przepływu towarów i monitorowanie procesów ich załadunku i transportu.
MOŻE ZAINTERESUJE CIĘ TAKŻE
Narzędzia informatyczne pozwalają także przeprowadzać analizę poszczególnych procesów. Możliwa jest np. szczegółowa analiza trasy przepływu materiałów czy innych komponentów między poszczególnymi etapami procesu produkcyjnego. Dzięki temu można szybciej zlokalizować tzw. wąskie gardła, które przyczyniają się do powstawania zatorów i opóźnień, a także wprowadzić usprawnienia, które przełożą się na większą wydajność całego procesu.
Taka analiza czasu przepływu materiałów pozwala również wykryć wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w samych procesach produkcyjnych. Dzięki temu można je zmodyfikować przy planowaniu nowych procesów. System niezwłocznie poinformuje o kluczowych zdarzeniach, zweryfikuje poprawność wybranych procesów oraz zaalarmuje o błędach i odstępstwach od normy.
Przykładem takiego obowiązkowego narzędzia do zarządzania procesami logistycznymi w przedsiębiorstwie są systemy do zarządzania magazynem – WMS (Warehouse Management Software). Umożliwiają one przede wszystkim w pełni zidentyfikować wszystkie produkty, jakie się znajdują i znajdowały w magazynie – od ich aktualnej lokalizacji, przez historię przyjęć i wydań, po historię wszystkich kompletacji zamówień.
Dzięki temu WMS pozwala lepiej zarządzać pracą magazynu (jako całości) i przepływem poszczególnych produktów. Pracownikom magazynu ułatwia kompletację zamówień (poprzez np. zoptymalizowanie trasy, którą pracownik musi pokonać w celu pobrania towarów, lub możliwość przygotowywania kilku zamówień jednocześnie).
Lepsza lokalizacja i identyfikacja
Systemy informatyczne są podstawą usprawniania procesów intralogistycznych, jednak żeby zapewnić odpowiedni przepływ informacji ze świata rzeczywistego do cyfrowego, niezbędne mogą się stać odpowiednie urządzenia z obszaru internetu rzeczy (internet of things – IoT). To terminale elektroniczne, urządzenia radiowe, sygnalizatory świetlne czy słuchawki, które ułatwiają komunikację i przesył danych, a przy tym pozwalają wyeliminować drukowane zamówienia.
Urządzenia te można pogrupować w dwie kategorie: systemów RTLS (precyzyjnej lokalizacji w czasie rzeczywistym) lub RFID (automatycznej identyfikacji radiowej). Rozwiązania te mogą przynieść wiele korzyści, m.in. redukują ilość pracy wykonywanej ręcznie, ułatwiają odszukiwanie i lokalizowanie produktów (a tym samym kompletację zamówień), a także usprawniają kontrolę jakości.
Pozwalają również zlokalizować narzędzia, pojazdy czy inne urządzenia, które są niezbędne do przeprowadzenia danego procesu np. w hali produkcyjnej czy magazynie. Efektem jest usprawnienie poszczególnych procesów i zwiększenie efektywności całego przedsiębiorstwa.
Wdrażanie zaawansowanych rozwiązań
Coraz częściej również procesy transportu wewnątrzzakładowego są unowocześniane, najczęściej poprzez ich częściową lub całkowitą automatyzację. Warto jednak mieć świadomość, że intralogistyka obejmuje swoim zakresem wiele różnorodnych procesów. Różne mogą być więc rozwiązania, które pozwolą je usprawnić.
W niektórych przypadkach wyraźny wzrost wydajności można uzyskać już dzięki wprowadzeniu pojazdów automatycznie sterowanych albo autonomicznych robotów mobilnych. W innych niezbędne będzie wdrożenie bardziej rozbudowanych, automatycznych systemów transportowych. W jeszcze innych przypadkach wyraźne korzyści zapewnią inteligentne systemy, które będą odpowiedzialne za organizację pracy magazynów i procesów transportowych oraz zarządzanie nią wewnątrz danego przedsiębiorstwa.
Również w obszarze intralogistyki powoli do głosu dochodzą zaawansowane technologie związane z Przemysłem 4.0. Poza automatyzacją i robotyzacją procesów transportowych mowa tu np. o aplikacjach opartych na sztucznej inteligencji, rozwiązaniach, w których wykorzystuje się analitykę dużych zbiorów danych (big data), rozwiązaniach IoT czy komunikacji między maszynami (machine to machine).
Wsparciem dla procesów logistycznych mogą być także wirtualne rozwiązania. Zaprojektowanie cyfrowego bliźniaka zakładu produkcyjnego czy magazynu umożliwi lepsze zrozumienie zależności między procesami produkcyjnymi a intralogistycznymi. Pozwoli też zidentyfikować wąskie gardła.
Dzięki wirtualnym rozwiązaniom łatwiejsze jest sprawdzanie wszelkich modyfikacji i usprawnień przed ich rzeczywistym wdrożeniem. Pozwala to zaoszczędzić koszty i redukuje ryzyko wdrożenia błędnych rozwiązań.
Powyższe rozwiązania to naturalnie tylko część narzędzi, jakie można wdrożyć w przedsiębiorstwie, a których celem jest usprawnienie transportu wewnątrzzakładowego. Bezsprzecznie jednak optymalizacja procesów intralogistycznych jest niezbędna, jeśli również procesy produkcyjne mają być w pełni wydajne.
O Autorze
