Pandemia COVID-19 i trwająca już od przeszło roku wojna w Ukrainie zmieniły gospodarkę światową i rynki międzynarodowe. Zerwaniu lub ograniczeniu uległo wiele globalnych łańcuchów zaopatrzenia (np. w półprzewodniki). 

Minione dwa i pół roku było trudnym okresem dla wszystkich segmentów przemysłu środków transportu bez wyjątku. Dotyczyło to więc producentów samochodów, taboru kolejowego, sprzętu lotniczego, jednostek pływających, a także części i podzespołów do wyrobów gotowych. 

Czy i kiedy nasza gospodarka wejdzie w fazę pełnowymiarowej recesji, a także jak głębokie może być załamanie koniunktury? Opinie ekspertów w tej materii są – przynajmniej na razie – mocno podzielone.

Transformacja energetyczna – z mocnym naciskiem na rozwój zielonej energii (odnawialnych źródeł energii – OZE) i dekarbonizację gospodarki – jest traktowana w Unii Europejskiej jako najlepszy sposób na sprostanie wyzwaniom politycznym, ekonomicznym, ekologicznym i klimatycznym.

Z badań prowadzonych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Konfederację „Lewiatan” wynika, że krajowi przedsiębiorcy coraz chętniej sięgają po oferowane przez ośrodki naukowe nowe rozwiązania techniczne i technologiczne, widząc w tym ważny czynnik budowania konkurencyjności i pozycji rynkowej. W rezultacie stopniowo rośnie odsetek polskich firm, które wprowadzają innowacje produktowe i procesowe, co jednak nie zmienia faktu, że pod względem innowacyjności nadal ustępujemy najwyżej rozwiniętym krajom UE, a nawet unijnym średniakom.

Jeszcze do niedawna wydawało się, że wraz ze słabnięciem pandemii polski przemysł będzie miał za sobą okres zawirowań rynkowych. Atak Rosji na Ukrainę stworzył jednak nowy kontekst dla perspektyw powrotu przedsiębiorców sektora do pocovidowej normalności, a także dla przyspieszenia transformacji technologicznej firm.

Zgodnie z danymi Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego (POPiHN) krajowy rynek olejów i smarów osiągnął w 2020 r. wielkość 219,3 tys. ton. W porównaniu z poprzednim rokiem (235,2 tys. ton) oznacza to spadek o 6,8%. Skala sprzedaży w segmencie środków smarnych stosowanych w motoryzacji zmniejszyła się w tym czasie o 8,2% (do 121,5 tys. ton), podczas gdy segment przemysłowych olejów i smarów skurczył się w nieco mniejszym stopniu – ze 102,9 tys. ton w 2019 r. do 97,8 tys. ton w 2020 r. (a więc o ok. 5%).

W ciągu trzech pierwszych kwartałów 2021 r. produkcja sprzedana przetwórstwa przemysłowego wyniosła w sumie 116 mld zł i była o blisko 16% wyższa w porównaniu do analogicznego okresu roku poprzedniego, kiedy (zwłaszcza na wiosnę) pandemia COVID-19 uderzyła z całą mocą.

Od początku bieżącego roku do końca czerwca produkcja sprzedana branży maszynowej wyniosła ponad 25 mld zł. Była więc o 18% wyższa w porównaniu z analogicznym okresem 2020 r., kiedy pojawiła się pierwsza fala pandemii. Kolejne miesiące mogą przynieść dalsze wzmocnienie pozytywnego trendu.

Pandemia Covid-19 okazała się skutecznym katalizatorem zwiększającym zainteresowanie krajowych przedsiębiorców cyfryzacją działalności biznesowej. W jakieś mierze przyczyni się to do upowszechnienia wizji Przemysłu 4.0 i może skłonić część firm do inwestycji w dedykowane mu przełomowe technologie.